Türkiye’nin orman varlığı bakımından önde gelen illerinden biri olan Mersin’in yüzde 53’ü ormanlarla kaplı. Bu zenginlik, farklı üretim alanlarının da ortaya çıkmasını sağlıyor. Bu üretimlerden biri de Torosların yükseklerinde yapılan “meşe kömürü” üretimi.
Silifke’ye bağlı Keşli Türkmenli Mahallesi’nin yaklaşık bin 500 rakımındaki ormanlık alanlarda, Saraç ailesi 33 yıldır bu zahmetli işi sürdürüyor. “Kara elmas” olarak adlandırdıkları meşe kömürünü dededen toruna birlikte üreten aile hem geleneği yaşatıyor hem de geçimlerini bu emek yoğun üretimden sağlıyor. Tapulu arazilerdeki meşe ağaçlarından elde edilen kömür, bölgedeki 20-25 kişilik kalabalık ailelerin de en önemli gelir kaynağı olmaya devam ediyor.
"Zahmetli ve tehlikeli bir iş"
1992 yılında meşe kömürü üretimine başladıklarını belirten baba Sait Saraç, Silifke ilçesinin Toros dağları eteklerinde ailesiyle birlikte mangal kömürü ürettiklerini söyledi. Mangal kömürünün her ağaçtan olduğunu anlatan Saraç, Adana ve Mersin'in bazı yerlerinde narenciye ağaçlarından üretilen kömür ile meşeden üretilen kömürün bir olmadığına dikkat çekerek "Pınar meşenin kömürü çok kalitelidir" dedi.
Süreci anlatan Saraç, "Odunlar kesildikten sonra depoya geliyor, ortalama 15 ile 22 gün arasında yanıyor. Yanıp bittikten sonra üzerine naylon koyuyoruz, ateş çıkmasın hava almasın diye. Hava almadan biz kömürleri 10 gün soğutuyoruz ardından çıkarıp satışa hazırlıyoruz. Zahmetli ve tehlikeli bir iş. 24 saat nöbet tutuyoruz, arada 2 saat uyuyabilirsin ama hava rüzgarlı ise en fazla yarım saat veya bir saat zarar vermez. Ondan sonra zarar verir, odunlar kül olur kimseye fayda sağlamaz" diye konuştu.
Yerinde 35-42 TL, marketlerde 2 katına
Yılda 80 ile 150 ton arasında üretim yaptıklarına da değinen Saraç, bu sene hava sıcak olduğu için üretimin 80 ton civarında kaldığını kaydetti. Meşe kömürünün toptan kilogram satış fiyatının 35 ile 42 TL arasında olduğunu da belirten Saraç, "Türkiye genelinde kömür piyasası budur. Yalnız bazı market ve bakkalların önünde çok yüksek fiyatlara satıyorlar. Ben burada ailece çalışmama rağmen yüzde 20 ile 30 arasında ancak bir kazancım oluyor ancak bizden 35 ile 40 arasında alınan kömürleri 80 ile 150 arasında satabiliyor. Arada çok fark var. Vicdanlarına bırakıyorum. Bence çok uçurum bir fark var. Bütün ürünlerde bunu görüyoruz" ifadelerini kullandı. Ocak yaktıkları zaman gece gündüz sürekli nöbet tuttuklarını ve sürekli toz içinde çalıştıklarını anlatan Sinan Esen ise kendi işleri olduğu için başlarında kimse olmadığını rahat çalıştıklarını ifade etti.
