“Beyin de Kaslar Gibi Çalıştırılabilir”
Yeditepe Üniversitesi Sinirbilim Doktora Programı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arzu Aral, beynin işleyişine dair önemli bilgiler paylaştı. Düşünmenin tek bir biçimden ibaret olmadığını söyleyen Aral, “Tıpkı kaslarımız gibi beynimizin de farklı ‘düşünme yolları’ var ve bu yolları geliştirmek mümkün” dedi.
Aral, düşünme biçimlerini yedi ana başlık altında tanımladı:
Eleştirel düşünme: Bilgileri sorgulamak ve doğruluğunu test etmek.
Analitik düşünme: Sorunları parçalara ayırarak neden-sonuç ilişkilerini anlamak.
Soyut düşünme: Gerçeklerin ötesine geçerek kavram ve fikirler üzerinden değerlendirme yapmak.
Yaratıcı düşünme: Kalıpların dışına çıkarak yeni çözümler üretmek.
Somut düşünme: Günlük detaylar ve pratik uygulamalara odaklanmak.
Yakınsak düşünme: Çeşitli seçenekler arasından en uygun cevabı bulmak.
Iraksak düşünme: Sınırsızca yeni fikirler geliştirmek.
Nöroplastisite: Beynin Yenilenme Gücü
Aral, herkesin bu düşünme yollarını farklı oranlarda kullandığını belirterek, bunun sabit bir özellik olmadığını vurguladı. “Beynimizin en güçlü özelliklerinden biri nöroplastisite, yani öğrenme ve deneyim yoluyla kendini yeniden şekillendirebilme kapasitesi” dedi.
Düzenli fikir egzersizlerinin hayal gücünü artırabileceğini, küçük seçimlerde artı-eksi listeleri yapmanın ise karar verme becerisini güçlendirebileceğini aktardı.
“Beyin ve Bağışıklık El Ele”
Prof. Dr. Aral, zihinsel sağlık ile bağışıklık arasında yakın bir bağ olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:
“Stres, uykusuzluk ve yoğun iş temposu sadece zihinsel performansımızı değil, bağışıklık sistemimizi de etkiler. Düzenli uyku, dengeli beslenme ve stres yönetimi hem beynimizin hem de bağışıklık sistemimizin güçlü kalmasını sağlar.”
“Beyni Spor Salonuna Götürmek”
“Önemli olan, hangi düşünme tarzını daha çok kullandığımızı ve hangilerini geliştirmeye ihtiyaç duyduğumuzu fark etmek” diyen Aral, yeteneğin değil, düzenli çalışmanın belirleyici olduğunu vurguladı. “Beyninizi spor salonuna götürmek için ihtiyacınız olan şey basit: her gün küçük bir egzersiz” sözleriyle konunun altını çizdi.
Zihni Güçlendiren Günlük Alışkanlıklar
Prof. Dr. Aral’ın önerdiği egzersizlerden bazıları şunlar:
Bir sosyal medya gönderisinin doğruluğunu sorgulayarak eleştirel düşünmeyi çalıştırın.
Günlük bir problem için üç çözüm üretip artı-eksi listesi yaparak analitik düşünmeyi geliştirin.
Bir olayı farklı bakış açılarıyla yeniden kurgulayarak soyut düşünmeyi deneyimleyin.
Sıradan bir nesneyi farklı şekillerde kullanmayı hayal ederek yaratıcı düşünmeye katkı sağlayın.
Günlük yapılacaklar listesi oluşturup sonunda değerlendirerek somut düşünmeyi destekleyin.
Karar vermeden önce farklı görüşleri karşılaştırarak yakınsak düşünmeyi güçlendirin.
Elinizdeki nesneyi çeşitli biçimlerde hayal ederek ıraksak düşünmeyi geliştirin.
Omega-3 ve antioksidan içeren besinler tüketerek zihinsel ve bağışıklık sağlığınızı destekleyin.
Gereksiz bilgileri eleyip odaklanarak öğrenmeyi kolaylaştırın.
Kısa nefes egzersizleriyle stresi azaltıp beyin-bağışıklık dengesini koruyun.
