İşte Mersin'de zeytinin nerede yetiştiğine ve hangi çeşitlerin ön planda olduğuna dair detaylar:
1. Zeytinciliğin Kalbi: Mut ve 1300 Yıllık Anıt Ağaç
Mersin'de zeytin üretiminin en yoğun olduğu bölge, toplam rekoltenin büyük bir kısmını tek başına karşılayan Mut ilçesidir.
Üretim Yoğunluğu: Mut, Mersin'deki zeytin ağacı varlığının önemli bir bölümüne ev sahipliği yapar ve zeytinyağı ile sofralık zeytin üretimi burada öne çıkar. İlçede 22 zeytinyağı fabrikası bulunması, bölgenin zeytincilikteki uzmanlığını gösteriyor.
Tarihi Miras: Mut'ta, zeytinin bu topraklardaki kadim geçmişini kanıtlayan 1300 yıllık anıt zeytin ağacı bulunmaktadır. Bu anıt ağaç, ilçenin zeytinin anavatanı olduğunu gösterir niteliktedir.
Tescilli Ürün: Mut zeytini, kalitesini ve özgünlüğünü tescilleyen Coğrafi İşaret Belgesi'ne sahiptir.
2. Sofraların Gözdesi: Tarsus ve "Sarıulak" Çeşidi
Mersin'in doğusunda yer alan Tarsus ilçesi, kendine özgü ve aromatik bir zeytin çeşidiyle gastronomi dünyasında haklı bir üne sahiptir.
Özgün Çeşit: Tarsus'un orijini olan Sarıulak Zeytini, bölgeye endemik bir türdür. Hem sofralık (yeşil ve siyah) hem de kaliteli zeytinyağı üretiminde kullanılır.
Coğrafi İşaret: "Tarsus Sarıulak Zeytini" ve "Tarsus Sarıulak Zeytinyağı" Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Coğrafi İşaret ile tescillenmiştir. Bu tescil, Sarıulak'ın sadece Tarsus yöresinde yetişen fidanlardan elde edilen, kendine özgü sarımsı rengi ve taze çimen kokulu aromasıyla ayrıştığını belgeler.
Diğer Çeşitler: Tarsus'ta ayrıca "Gemlik" ve yerel çeşitlerden "Büyük Topak Ulak" zeytinleri de yetiştirilmektedir.
3. Mersin Zeytinciliğinin Genel Dağılımı ve Çeşitleri
Mersin'in coğrafyası, zeytin tarımının Tarsus'tan başlayıp batıda Anamur'a kadar uzanmasına imkan tanır. Bölgede yaygın olarak yetiştirilen bazı zeytin çeşitleri şunlardır:
Domat ve Kalamata: Özellikle Tarsus kırsalında, iriliği ve sofralık kalitesi nedeniyle "Domat" ve halk arasında "Tekir" olarak bilinen "Kalamata" (Tekir) cinsi zeytinler de yoğun olarak ekilmektedir.
Silifke Yağlık: Mersin orijinli bir başka çeşittir. Adından anlaşılacağı gibi daha çok yağlık olarak değerlendirilir, ancak yeşil ve siyah sofralık olarak da kullanılabilmektedir.
Sonuç: Mersin zeytinciliği, Mut'un yüksek rekoltesi ve tarihi mirası ile Tarsus'un Coğrafi İşaretli özgün lezzeti Sarıulak'ın omuzlarında yükselmektedir. İklim ve toprak yapısındaki farklılıklar sayesinde kent, zeytin ve zeytinyağı pazarında çeşitlilik ve kalite açısından güçlü bir konuma sahiptir.
