19 Aralık Cezaevlerinde İnsan Hakları İçin Mücadele ve Dayanışma Günü'nde Özgür Çocuk Parkı'nda bir araya gelen İHD Mersin Şubesi üyeleri, cezaevlerindeki sıkıntılara dikkat çekti. Burada grup adına açıklama yapan Gazi İnci, 25 yıl önce 19 Aralık’ta ağır tecrit koşullarını dayatan F tipi hapishanelerini protesto etmek amacıyla açlık grevinde olan mahpuslara yönelik 20 hapishanede eş zamanlı bir operasyon başlatıldığını hatırlatarak, "3 gün süren ve televizyonlarda canlı yayında gösterilen bu operasyonda 30 mahpus ve 2 kamu görevlisi olmak üzere 32 kişi yaşamını yitirmiş ve 300’e yakın mahpus ise yaralanmıştır. Katliamı protesto
etmek isteyen yurttaşlardan 2 bin 145 kişi gözaltına alınmış ve 58 kişi ise tutuklanmıştı. Operasyondan sağ kurtulan mahpuslar ağır işkence ve tecrit uygulamalarına maruz bırakılmış ve mahpuslar hakkında birçok dava da açılmıştır. Kimyasal gazların kullanıldığı ve dehşetin yaşatıldığı bu operasyonun emrini veren sorumlular ile operasyon sırasında görevli fail kamu görevlileri hakkında açılan davalarda ise etkin bir yargı süreci işletilmemiştir. Operasyonda kullanılan kimyasal gazların niteliğinin araştırılması talepleri ise sonuçsuz kalmıştır. Söz konusu olayda insan yaşamını korumakla mükellef olan devlet, bu
yükümlülüğünü yerine getirmediği gibi ihlallerin bizzat sorumlusu olmuştur. 19 Aralık katliamı faillerinin yargılandığı davalardan biri 17 Kasım 2025 tarihinde Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmüştür. Söz konusu yargılamada mahkeme heyeti tarafından olağanüstü dava zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle sanıklar hakkında ayrı ayrı düşme kararı verilmiştir. Birçok toplumsal davada olduğu gibi 19 Aralık katliamı davasında da zamanaşımı kararı ile cezasızlık politikası sürdürülmüştür. Söz konusu kararı kabul edilemez buluyor ve katliamda sorumluluğu bulunan failler hak ettikleri cezaları alana dek mücadelemizi sürdüreceğimizi buradan bir kez daha bildiriyoruz" dedi.
"Devletler İnsan Onuruna Yaraşır Bir Tutum Belirlemekle Yükümlüdür"
Hapishanede tutulan mahpusların haklarına saygı gösterilmesi ve haklarını kullanırken ayrımcı bir politika ile karşılaşmamasının devletin sorumluluğunda olduğunu vurgulayan İnci, "Devletler, hapishanede tutulan mahpusların politik görüşüne, etnik kimliğine, cinsiyetine ve diğer farklılıklarına bakılmaksızın insan onuruna yaraşır bir tutum belirlemekle yükümlüdür. Derneğimizin 2025 yılı Nisan ayında kamuoyuna açıkladığı raporda da belirttiği üzere Türkiye hapishanelerinde 161’i kadın ve 1251’i erkek olmak
üzere en az bin 412 hasta mahpus bulunmaktadır. Durumlarına göre yapılan tespitlere göre ise durumunu ağır olarak tarif edebileceğimiz mahpus sayısı ise en az 335’tir. Derneğimizin tespit ettiğinden daha fazla mahpusun hapishanelerde birçok sağlık sorunuyla karşı karşıya olduğunu biliyor bir kez daha devlet yetkililerini sorumluluk almaya ve hasta mahpuslarla ilgili gerekli düzenlemelerin yapılarak serbest bırakılmaları önündeki engellerin kaldırılmasını talep ediyoruz. 19 Aralık katliamının yıldönümü vesilesiyle katliamın yaşanmasında sorumluluğu olan tüm faillerin yargılanması ve adaletin sağlanmasını, ağır tecrit ve izolasyon uygulamalarına son verilerek F Tipi, Yüksek Güvenlikli, S Tipi ve Y Tipi Hapishanelerin kapatılmasını, mahpusların tahliyelerini hukuka aykırı biçimde engelleyen ve keyfi uygulamalarıyla ciddi hak ihlallerine yol açan İdare ve Gözlem Kurullarının kaldırılmasını, işkence ve kötü muamele uygulamalarına derhal son verilmesini, bu iddialara ilişkin olarak yalnızca
soruşturma açılmakla yetinilmeyip, İstanbul Protokolü’nde öngörülen ilke ve standartlara uygun biçimde bağımsız ve tarafsız, hızlı ve etkili soruşturmalar yürütülmesini cezasızlığa yol açılmayacak bir şekilde sorumluların tespit edilerek hesap vermelerinin sağlanmasını, mahpusların adil yargılanma, sağlık hizmetlerine erişim, yeterli beslenme, hijyen koşullarına, kültürel ve sosyal haklara, avukatları ve aileleriyle görüşebilme haklarına erişiminin ayrımsız bir şekilde sağlanmasını, yaşam hakkının korunmasını ölümlerin önlenmesini, hapishanede yaşamını idame ettiremeyecek ağır hasta, engelli ve ileri yaşta olan mahpuslar başta
olmak üzere bütün hasta mahpusların tahliyelerinin sağlanmasını talep ediyoruz" ifadelerini kullandı.
