Mevsim geçişlerinin yalnızca doğayı değil, insan psikolojisini de etkilediğini belirten VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Psikolog Dilara Dalyan, bahar aylarında sıkça görülen mevsimsel depresyonun kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebileceğini ifade etti.
Psikolog Dalyan, “Bazı kişilerde baharın gelişi neşe ve canlılık yerine yorgunluk, ağırlık ve karamsarlık duygularına yol açabilir. Bu durum klinik olarak mevsimsel duygudurum bozukluğunun bir türü olarak kabul edilir ve sanılandan çok daha yaygındır” diye konuştu.
“Biyolojik Ritmin Dengesini Bozabiliyor”
Psk. Dalyan, bahar depresyonunun özellikle ilkbahar döneminde ortaya çıktığını belirterek bu süreçte enerji düşüklüğü, motivasyon kaybı ve ruh hali değişimlerinin sık yaşandığını söyledi.
“Gün ışığı süresinin artması, havaların ısınması ve çevredeki uyarıcıların değişmesi bedenimizin biyolojik saatini zorlar. Sirkadiyen ritim her zaman bu hızlı değişime uyum sağlayamayabilir. Özellikle melatonin ve serotonin düzeylerinde yaşanan dengesizlikler ruh halini doğrudan etkiler” ifadelerini kullandı.
Risk Grubundakilere Uyarı
Her bireyin bu dönemi aynı şekilde yaşamadığını vurgulayan Dalyan, risk faktörlerini şu şekilde sıraladı:
Genetik yatkınlık: Ailesinde depresyon öyküsü olanlarda daha sık görülür.
Psikolojik yapı: Kaygı seviyesi yüksek, travma geçmişi olan veya duygusal dalgalanmalara yatkın kişiler risk altındadır.
Çevresel koşullar: Sosyal destek eksikliği, yalnızlık, ekonomik sıkıntılar ve iş stresi tetikleyici etkenlerdir.
Cinsiyet: Hormonal dalgalanmalar nedeniyle kadınlarda daha sık görülür.
Metropol yaşamı: Doğal döngülerden uzak, yapay ışık altında geçen yoğun şehir hayatı biyolojik ritmi bozabilir.
“Belirtiler Uzun Sürerse Uzman Desteği Alınmalı”
Bahar depresyonunun yalnızca geçici bir keyifsizlik olmadığını belirten Psk. Dalyan, en sık görülen belirtileri şöyle özetledi:
Sürekli mutsuzluk, hüzün veya boşluk hissi
Günlük işlere karşı ilgisizlik, motivasyon kaybı
Halsizlik ve çabuk yorulma
Uyku düzeninde bozulma
İştah değişiklikleri
Konsantrasyon zorluğu
Sosyal geri çekilme
Değersizlik ve suçluluk duyguları
Hayattan keyif alamama
İleri vakalarda intihar düşünceleri
Psk. Dalyan, “Bu belirtiler iki haftadan uzun sürüyorsa ve kişinin günlük yaşamını etkiliyorsa, bu basit bir mevsim geçişi değil; profesyonel müdahale gerektiren bir depresyon tablosudur” dedi.
“İş ve Sosyal Yaşamı Da Olumsuz Etkiliyor”
Bahar depresyonunun yalnızca içsel bir duygu durum bozukluğu olmadığını belirten Dalyan, iş ve sosyal yaşamda da olumsuz etkiler yaratabileceğini söyledi.
“Motivasyon eksikliği, dikkat dağınıklığı ve üretkenlikte düşüş iş yaşamını olumsuz etkiler. Sosyal ilişkilerde ise içe kapanma, ilgisizlik ve tahammülsüzlük görülebilir. Bu durum, zamanla yalnızlaşmaya ve iletişim kopukluklarına yol açabilir” dedi.
Yakın çevre desteğinin toparlanma sürecinde çok önemli olduğunu vurgulayan Psk. Dalyan, “Anlayışlı ve destekleyici bir çevre kişinin toparlanmasını hızlandırır. İş yerinde de bu durum göz önünde bulundurulmalı, gerekirse çalışma düzeninde küçük esneklikler sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı.
“Erken Müdahale Hayati Önemde”
Psikolog Dalyan, intihar düşünceleri, kendine zarar verme isteği veya yoğun umutsuzluk hissi gibi belirtilerin acil psikolojik müdahale gerektirdiğini vurguladı.
“Bu belirtiler artık bir mevsim geçişi zorluğu değil, daha ciddi bir depresyonun göstergesidir. Profesyonel destek almak hem doğru tanı hem de kişiye özel bir tedavi planı açısından hayati önem taşır. Zamanında alınan destek sürecin uzamasını ve daha ciddi sonuçlara evrilmesini engeller” diye konuştu.
Son olarak Psk. Dalyan, “Duygusal dalgalanmalar insan olmanın bir parçasıdır. Önemli olan bu süreçleri fark etmek, anlamak ve gerektiğinde yardım istemekten çekinmemektir. Ruh sağlığı, beden sağlığı kadar önemlidir ve özen ister” sözleriyle uyarılarını tamamladı.
