Barolar, bu kararın yasama organının verdiği kararların hukuksal denetimini olanaksız hale getireceğini ve anayasal düzeni koruma yükümlülüğünden sapıldığını vurguladı.
Türkiye'nin farklı bölgelerinden Adıyaman'dan Zonguldak'a, İstanbul'dan Şanlıurfa'ya kadar 26 Baro, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) 10 Kasım 2025 tarihli kararına ilişkin ortak ve sert bir açıklama yayımladı. Barolar, AYM'nin, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyeliği seçimlerine yönelik Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) kararına ilişkin davayı görevsizlik gerekçesiyle oy çokluğuyla reddetmesini, hukuk devleti ilkesi açısından tehlikeli bulduğunu belirtti.
AYM İçtihadına Aykırılık İddiası
Barolar, AYM'nin kararıyla anayasal denetim alanının daraltıldığını savunarak, Mahkeme’nin bugüne kadarki yerleşik içtihatlarına dikkat çekti. Açıklamada, Mahkemenin Anayasanın 148/1. ve 85. maddelerinde belirtilen kararların yanı sıra, yerleşik içtihatları uyarınca "eylemli içtüzük" nitelemesi yaptığı TBMM kararlarına yönelik de anayasal hukuksal denetim yaptığı geçmiş kararlarından net olarak anlaşıldığı belirtildi.
Barolar, AYM’nin geçmişte 27.02.1968 tarihli kararında da "içtüzük değiştirilmesi" ismi taşımayan ancak içtüzük hükmü niteliğinde etkiler doğuran TBMM kararlarını denetlediğini hatırlattı.
Hukuksal Denetim Yoksunluğu Tehlikesi
Yapılan ortak açıklamada, AYM'nin yasama organının adı ve yöntemi Anayasa'da belirtilmeyen işlemlerinin nitelik ve etkileri itibarıyla içtüzük kuralı ya da kanun gücünde hüküm doğurması halinde anayasal uygunluk denetimini gerçekleştirmesi gerektiği vurgulandı.
Barolar, yeni görevsizlik kararının yaratacağı olumsuz sonuçlara ilişkin ciddi bir uyarıda bulundu:
"Bu karar ile Anayasa hukukunda bugüne kadar görülmeyen nitelikte hukuksal denetim yoksunluğu yaşanacak ve yasamanın verdiği kararların hukuksal denetimi olanaksız hale gelecektir."
Açıklamada, anayasal denetim alanının daraltılması konusunda verilen bu kararın, Mahkeme’nin hukuksal denetim yetkisi üzerinden geliştirilen haksız tartışmalar kadar olumsuz etki doğuracağı ifade edildi.
Baroların Çağrısı: Anayasal Düzeni Korumaya Devam Edin
Hukuk devletinin, temelinin anayasal haklar ve özgürlüklerin sağlanması, yasama organının aldığı kararların anayasal denetime tabi tutulması ve anayasal ilkelerin uygulanması ile ayakta kalabileceği bilinciyle hareket ettiklerini belirten 26 Baro, ortak çağrılarını şu sözlerle noktaladı:
"Hukukun üstünlüğünü savunma ve insan haklarını koruma yükümlülüğü bulunan Barolar olarak; Anayasa Mahkemesi’ni, anayasal düzeni koruma yükümlülüğünden sapmamaya davet ediyoruz."
Mersin Barosu başta olmak üzere, Türkiye Baroları bu kararın geri dönülmez hukuki sonuçlar doğurmaması için kamuoyu vicdanına seslenmeye devam edeceklerini bildirdi.
