Bir dönem popülasyonu hızla artarak plajları ve doğal resifleri tehdit eden Uzun Dikenli Zehirli Deniz Kestanesi, son dönemde yaşanan ani düşüşle bilim insanlarını şaşırttı. Ancak bu düşüş, tek başına zafer anlamına gelmiyor; ekosistemdeki diğer tehditler devam ediyor.
Türkiye'nin en uzun Akdeniz kıyılarından birine sahip olan Mersin, son yıllarda Balon Balığı, Aslan Balığı ve özellikle Uzun Dikenli Zehirli Deniz Kestanesi gibi istilacı türlerin yoğun yerleşimiyle mücadele ediyordu.
Yayılım Hızı yüzde 108'e Ulaşmıştı
Mersin Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi tarafından yürütülen projelerde, Kızkalesi ve Narlıkuyu gibi turizm bölgelerinde yapılan dalışlarda, uzun dikenli deniz kestanelerinin kıyı ekosistemindeki yayılım hızı kritik seviyelere ulaşmıştı.
Tehlikeli Artış: Yapılan bilimsel çalışmalarda, temizlenen bir alana sadece iki ay içinde yeniden yerleşme oranının yüzde 108 olduğu tespit edilmişti.
Turizme Etkisi: Sahil şeridinde hızla çoğalan bu tür, zehirli dikenleri nedeniyle özellikle plajlarda denize giren tatilciler için ciddi risk oluşturuyor ve turizmi olumsuz etkiliyordu.
Yerli Türlere Rekabet: Bu istilacılar, doğal Akdeniz kestanesi türlerini daha derin sulara iterek yerli canlıların yaşam alanlarını işgal ediyordu.
Ani Düşüşün Sırrı Çözülüyor: Toplanma Baskısı ve Stres
Geçtiğimiz yıllarda metrekarede 2 birey yoğunluğuna ulaşan dikenli deniz kestaneleri, son dönemde yapılan 500 metrekarelik alan çalışmalarında bire kadar düştü. Bilim insanları bu dramatik düşüşün nedenlerini araştırıyor:
Uzman Görüşü (Prof. Dr. Deniz Ayas): "Toplanma baskısı ve çevresel stres nedeniyle artık uzun dikenli deniz kestanesi eskisi kadar yoğun değil. Özellikle halkın ve amatör dalış ekiplerinin bilinçlenerek bu türü tüketme ve toplama çabaları, popülasyonun azalmasında önemli rol oynadı. Ancak bu sevindirici düşüşe rağmen ekosistem üzerindeki baskı devam ediyor. Örneğin, Aslan Balığı gibi tehlikeli istilacı türler, hala balıkçılık ağlarına zarar veriyor ve yerli balık popülasyonunu tehdit etmeyi sürdürüyor."
Balıkçılar Alarmda: Ağlar Zarar Görüyor
İstilacı türlerin yarattığı sorun, sadece turizmle sınırlı değil. Balon Balığı gibi zehirli türler, balıkçıların uzatma ağlarını ve oltaların iğnelerini keserek av araçlarına büyük zararlar veriyor. Bu durum, zaten zorlu koşullarda çalışan küçük ölçekli Mersinli balıkçıların geçim kaynaklarını doğrudan tehdit ediyor.
Mersin'in eşsiz deniz ekosistemini korumak için, bilimsel izleme ve istilacı türleri tüketim alışkanlıklarına katma gibi mücadele yöntemlerinin sürdürülmesi, Akdeniz'in biyolojik çeşitliliği için hayati önem taşıyor.
