Mersin Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı’nın atalık tohum üretimini artırmak, unutulanları yeniden gün yüzüne çıkarmak ve kültürel mirasa sahip çıkmak için hayata geçirdiği projeler sayesinde her yıl Mersin’in farklı noktalarından hasat haberleri geliyor.
Gülnar’ın neredeyse unutulmaya yüz tutmuş yerli nohudunun üretimini artırmak ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla başlatılan ‘Yerel Nohut Çeşitlerinin Yerinde Korunması ve Pazarlanması Projesi’ kapsamında Konur mahallesine dağıtılan tohumlar yeşerdi, imece usulü bir araya gelen çiftçiler tarafından türküler eşliğinde hasat edildi.
Kurak yaza rağmen hasat verimli oldu
Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitü Müdürlüğü iş birliğinde 3 yıl önce başlatılan proje kapsamında Konur mahallesi geçtiğimiz yıl tohumları alarak bu yıl hasat etti. Çiftçiler, hasadı mahalle sakinleriyle imece usulü türküler eşliğinde gerçekleştirdi. Kurak bir yaz olmasına rağmen güzel bir verim alan üreticilerin yüzü güldü. Üreticileri en çok mutlu eden bir diğer konu ise hem lezzetini hem de verimini sevdikleri atalık nohutlarının unutulmak üzereyken yeniden gün yüzüne çıkması.
Ata tohumları yeniden gün yüzüne çıkıyor, üreticinin yüzü gülüyor
Sağlıklı bir gelecek ve nesil için genetiği değiştirilmemiş tohumların öneminin arttığı son yıllarda ata tohumlarını gün yüzüne çıkarmak için önemli çalışmalar yürüten Mersin Büyükşehir Belediyesi, lezzetiyle meşhur Gülnar nohudunu da unutulmaya yüz tutmuşken yeniden canlandırdı. 3 yıl önce 3 mahallede 23 üreticiyle başlayan proje, üreticilerin birbirini teşviki ile yıldan yıla arttı. 2024 yılına gelindiğinde Gülnar’da 8 mahallede, 71 üreticiye toplam 4 bin 260 kilogram atalık nohut tohumu dağıtılmış oldu. Bu tohumlar 355 dekar alana ekilerek, yeniden yeşertilirken, çiftçilerin de umutları yeniden yeşerdi. Atalık nohutunu çok seven üreticiler yeniden üretmenin mutluluğunu yaşadı. Büyükşehir, tohumun yanı sıra girdi destekleri de vererek çiftçiyi en çok zorlayan maliyet giderlerini de azaltmış oldu.
Aykut: “Amacımız atalık tohumlarımızın gelecek nesillere aktarılması”
Mersin Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı’nda Ziraat Teknikeri olarak görev yapan Hakan Aykut, atalık nohut ile ilgili projenin 2021 yılında Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü iş birliği ile Gülnar’ın farklı mahallelerini kapsayacak şekilde başladığını söyledi. Aykut, “Projemizin amacı atalık tohumlarımızın korunup, geliştirilip, gelecek nesillere aktarılması. Bu çalışma kapsamında geçmişten beri Mersin yöresinde Gülnar nohutu olarak bilinen nohut çeşidinin yaygınlaştırılması için uğraştık. Çeşitli mahallelere ve üreticilerimize destek verdik” dedi. Aykut, destek verilen üreticilerin ürettiği nohutların Mersinden Kadın Kooperatifi tarafından alınarak satış desteği sunulduğunu da kaydetti.
“4 bin 260 kilogram tohum desteği sağlamış olduk”
Proje kapsamında ulaşılan üretici sayılarını da paylaşan Aykut, “3 yılda; 8 mahallede, 71 üreticiye 355 dekar bir alanda 4 bin 260 kilogram tohum desteği sağlamış olduk” dedi. Nohut üretimini gören diğer üreticilerin de talepte bulunduğunu kaydeden Aykut, “‘Biz de bu destekten faydalanmak istiyoruz. Vahap Başkanımıza özellikle iletiyoruz, bize de gelsinler, bize de destek versinler’ diye çok güzel dönüşlerimiz var” ifadelerini kullandı.
Kandemir: “Ata tohumumuzu ileriye götürmek istiyorlar”
Konur Mahalle Muhtarı Kürşat Kandemir, Başkan Vahap Seçer’e destekleri için teşekkürlerini iletirken, “Desteğin devamını da katılımın artmasını da istiyoruz. Birkaç kişi ile değil de yirmi, yirmi beş kişiyle olsak daha iyi olacak. Bize böyle bir destek yaptıkları için çok teşekkür ederiz. Aslında ata tohumumuzu ileriye götürmek istiyorlar. Böyle bir destek olduğu için de köyümüz adına biz mutluyuz. Çünkü ata nohutu bitmek üzereydi. İyi ki yeniden meydana geldi, memnunuz” dedi.
Biray: “Lezzet olarak da verim olarak da memnunuz”
Üreticilerden Rukiye Biray, emek verdiği nohutların hasadını türkü söyleyerek yaptı. Projeden çok memnun olduğunu söyleyen Biray, “Lezzet olarak da verim olarak da memnunuz” dedi. Hasadı imece usulü yaptıklarını sözlerine ekleyen Biray, “Biz imece usulüyle bugün bana geliriz, yarın öbür arkadaşa gideriz. Karşılıklı altın günleri gibi biz de bunu altın yapmış gibi sayarız” diye konuştu.
“Ata tohumlarımıza sizin desteklerinizle sahip çıkacağız”
Biray, Mersin Büyükşehir ekiplerinin hasat günü kendilerini yalnız bırakmamasının da önemli olduğunu söyleyerek, “Bugün çok güzel geçti. Bu sene kuraklığa rağmen hasadımız çok güzel, memnunuz. Bizim toprağımızdan, havamızdan dolayı Gülnar nohutumuz tescillidir, markadır. Ata tohumlarımızı yitirmek üzereyiz, sahip çıkılması lazım. Sizin desteklerinizle sahip çıkacağız” ifadelerini kullandı.
“Torunlarım; ‘Eski nohutlarımızdan pişirelim anne’ diyorlar”
Biray, ev ahalisinin ithal nohut yemek istemediğini de sözlerine ekleyerek, “Torunlarımız damak tadı olarak bunu istiyorlar. İspanyol nohutunu filan istemiyorlar. ‘Eski nohutlarımızdan pişirelim anne’ diyorlar. Bunlar daha lezzetli, yani köyde söylediğimiz gibi ‘şerbetli’ diyelim. Yemeklerimize tat veriyor. Belediyemiz sağ olsun, var olsun. Başta Büyükşehir Belediye Başkanımız Vahap Seçer’e çok teşekkür ediyoruz” diye belirtti.
Acar: “Hasat bu yıl bizim yüzümüzü güldürdü”
Gülnar Konur mahallesi nohut üreticilerinden Yılmaz Acar, farklı köylerde yapılan üretim sonrası nohut desteğine başvurduklarını belirtti. Kuraklığa rağmen hasadın iyi olduğunu söyleyen Acar, “Hasadımızı yaptık. Bu yıl çok güzel, ürünlerimiz iyi. Bu desteği ilk kez bu yıl aldım, devamını istiyoruz. Başka köylerde yapmışlardı, biz de istedik. Sağ olsunlar Vahap Başkanımız desteklerini yaptı. Biz de ekimimizi yaptık. Hasat bu yıl bizim yüzümüzü güldürdü. Vahap Başkanımıza teşekkür ediyoruz” dedi.
Yılmaz Acar’ın eşi Nazire Acar ise, “Bu yıl kurak olduğu halde hasadımız iyi, çok güzel. Gülnar nohutumuz meşhurdur, çabuk pişer, lezzetlidir. Vahap Başkanımıza teşekkür ediyoruz, desteklerin devamını bekliyoruz. Mutluyuz” cümleleriyle duygularını anlattı.
Ak: “Ata tohumunun canlandırılmasına seviniyoruz”
Tenzile Yadigar Ak da Konur mahallesi çiftçilerinden. Ak, atalık nohut desteğinin kendileri için önemini, “Bu destek büyük önem arz ediyor. Çünkü uzun yıllardan beri artık neredeyse bitme noktasına geldi. Çiftçilik tükenme noktasına geldi. Ata tohumları artık tek tek yok olmaya başladı. En azından bunun yeniden canlanmış olması iyi bir katkı, daha da genişlemesi lazım” cümleleriyle anlattı.
Üretimin daha çok olması gerektiğini de belirten Ak, “Ata tohumu neredeyse yok denecek duruma geldi. Bu projeyle canlandırılması güzel bir şey, seviniyoruz buna. Büyükşehir Belediyesine ve Vahap Başkana da bu desteklerinden dolayı teşekkür ederiz” dedi.
