Mersin’de yeni eğitim-öğretim dönemindeki öğrenci servis tarifesi netleşti. Buna göre 0-3 kilometre arasını kapsayan en yakın mesafede aylık ücret tarifesi 500 TL olarak belirlendi. Mersin’de geçen yıldan bu yana yüzde 10 civarı servisçi sektörden ayrılırken, yeni fiyat güncellemesi ise servis işletmecilerinin yine yüzünü güldürmedi.
Haber- Erol Kamalak
Mersin Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Zafer Çekmez ile Mersin'deki servisçi esnafı, öğrenci servislerindeki yeni fiyat tarifesine ilişkin gazetemize konuştu. Açıklanan tarifeye göre; mayıs ayında 310 TL'den kapatılan 0-3 kilometre arasındaki en yakın mesafe bu yıl aylık 500 TL'den açıldı. Mersin'deki fiyat tarifesi çevre illerdeki tarifelerin altında kaldı. Akaryakıta geçen yıldan bu yana yüzde 400, servis ücretlerine ise yüzde 60 zam geldiğini vurgulayan servisçiler, kendileri için zor bir yıl beklediklerini söyledi. Gazetemize konuşan servisçiler, mevcut duruma göre hesap ettiklerinde aylık 5 bin lira civarı bir ücrete çalışacaklarını kaydetti.
"BU BÖLGEDEKİ EN DÜŞÜK ÜCRET BİZİM"
Okul sezonunun yaklaşmasıyla birlikte gözler öğrenci servislerine çevrildi. Öğrenci servislerinde 2022-2023 eğitim-öğretim döneminde Mersin'deki öğrenci servislerinde uygulanacak yeni ücret tarifesi belirlendi. Buna göre öğrenci servislerine geçen yıla kıyasla yüzde 60 oranında zam geldi. İstanbul'da 0-3 kilometre arasındaki kısa mesafe tarifesi bu yıl 725 TL'den açılırken, Mersin'de ise bu rakam 500 TL oldu. Mersin Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Zafer Çekmez, Mersin'deki ücret tarifesinin çevre illere kıyasla düşük olduğuna dikkat çekerek, "En yakın ilimiz Adana'nın en yakın mesafesi 630 TL. Gaziantep'te 600 küsur, Antalya'da 600'ün üzerinde. Bu bölgedeki en düşük ücret bizim. Türkiye geneline baktığımızda, İstanbul sanıyorum 700'den başlıyor. Onların bin 500 TL'lere çıkan fiyatları var" dedi.
AKARYAKIT ARTARSA FİYATLAR YÜKSELEBİLİR
Açıklanan tarifeye göre; 0-3 kilometre arası yıllık ücret 4 bin 500 TL, 3-6 kilometre arası yıllık ücret 4 bin 950 TL, 6-9 kilometre arası yıllık ücret 5 bin 400 ve 9-12 kilometre arası yıllık ücret ise 5 bin 850 TL olarak belirlendi. 12 kilometre sonrası mesafe ise pazarlığa tabi tutuldu. Tarife düzenlemesinde yer alan "Akaryakıt fiyatlarına gelecek olağanüstü zamlar fiyatlarımıza yansıtılacaktır" notu ise dikkat çekti. Okulların açık olduğu 185 gün üzerinden hesaplanan tutarların yıllık olarak peşin ödenmesi durumunda ise yüzde 5 oranında indirim uygulanacağı maddeler arasında yer aldı. Geçen yıla kıyasla artan fiyatlara değinen Oda Başkanı Zafer Çekmez, "En yakın mesafe 0-3 kilometre arası. Geçen yıl en yakın mesafe 310 liraydı. Bu sene 500 lira oldu. Nisan ayındaki fiyatımız 310 TL'ydi" diye konuştu.
"500 LİRA YETERLİ DEĞİL AMA VATANDAŞI DÜŞÜNÜNCE ORTA NOKTADA BULUŞMUŞ OLDUK"
Taleplerinin 550 TL civarı olduğunu vurgulayan Çekmez, "Esnaf Odaları Birliği'yle, Federasyon'la, Konfederasyon'la görüştük. Onun akabinde hep beraber 500 TL olması kararını verdik. 500 lira şu anda yeterli değil ama vatandaşı düşününce orta noktada buluşmuş olduk. İnsanları da mağdur etmemek lazım. İnsanların maddi durumu zaten ortada. Bizlere yeter mi? Yetmez. Ancak akaryakıt artışları devam etmezse şu an bizi kurtaracak bir tutar" ifadelerine yer verdi.
"YÜZDE 10 CİVARI ÜYEMİZİ, ARKADAŞIMIZI KAYBETTİK"
Mersin'de geçen yıldan bu yana yüzde 10 civarı servisçi esnafının sektörü bıraktığını kaydeden Çekmez, "Fiyat güncellemesi bizim ilimizde Esnaf Odaları Birliği ve Konfederasyon'la birlikte yapılır. Mersin merkezde toplam bin 30 tane fabrika ve okul servisi var. Bunun yaklaşık 650'si okul servisi. İlçeler bize bağlı değil. Totalde tüm ilde 2 binin üzerinde servis aracı mevcut. Aracını, plakasını satan minimum yüzde 10. Arkadaşlarımız ne yazık ki işlerini terk ettiler. Yeni arkadaşlarımız geldi. Pandemide zaten sıkıntı yaşandı. Tam 'bir şeyler düzeldi' derken akaryakıta zam geldi. Esnaflarımızın bazıları kısmen dayanabildi ama dayanamayan, nefes alamayan esnaf arkadaşlarımız da oldu. Yüzde 10 civarı üyemizi, arkadaşımızı kaybettik. Ayrıca servisçilerle ilgili şu anda yeni bir düzenlememiz yok. Bir 12 yaş konusu vardı. 15'e çekilmişti. 2023'ün Temmuz ayına kadar araçlar 15 yaşa kadar çalışabilecek" diye konuştu.
"SERVİSÇİ ESNAFI OLARAK BENİ TATMİN EDECEĞİNİ DÜŞÜNMÜYORUM"
Mersin'deki servisçi esnaflarından Ali Güven, 2005 yılından bu yana okul servisi işletmeciliği yaptığını söyledi. Geçen yıldan bu yana yaşadıkları süreci anlatan Güven, "Geçtiğimiz yıl için konuşacaksak eğer; daha önceki yıllara göre bizler için çok sıkıntılı ve problemli bir yıldı. Mazot 30 liraları bulduğunda biz fiyat artışı yapamadık. Oda Başkanımız bu konuda bir talepte bulundu, küçük bir rakam arttı ama biz bunu veliye yansıtamadık. Çünkü velinin cebine para girmemişti. Çok kötü bir yıl yaşadık. Mazot yüzde 400'lere yakın bir artış gösterdi. Ara süreçteki fiyat güncellemesi de bizi tatmin etmedi. Yaptığım iş özelinde değerlendirdiğimde yapılan artış benim için yeterli değil. Bizim en büyük giderimiz mazot. Mazot yaklaşık 20 lira seviyelerine düşmüştü ama şu an mazot yine 27 lira civarlarında. Bu anlamda servisçi esnafı olarak beni tatmin edeceğini düşünmüyorum" ifadelerine yer verdi.
"BU YIL BİZİM AYLIK GELİRİMİZ 5-6 BİN LİRAYI GEÇMEYECEK GİBİ GÖRÜNÜYOR"
Yeni ücret tarifesinde vatandaşın ekonomik durumunun gözetildiğini belirten Güven, "Vatandaşın durumunu da düşününce ortak bir noktada durulmuş. Bizim cüzi miktarda çalışacağımız bir yıl olacağını düşünüyorum. Bu anlamda bu yıl bizim aylık gelirimiz 5-6 bin lirayı geçmeyecek gibi görünüyor. Çünkü bu yıl geçtiğimiz yıllara göre çok düşük gelir sağlayacağız. Totalde daha aktif çalışabilsek aylık gelirimiz 10 bin liraları bulabilir ama şu an öyle bir potansiyel göremiyoruz. Tabi önümüzdeki günler ne getirecek bilmiyoruz" dedi.
"HÜKÜMETİN BİZE DESTEK OLMASI GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUZ"
Belli kalemlerde kendilerini rahatlatacak adımlar beklediklerini vurgulayan Güven, "İl yöneticilerinden bir talebimiz yok ama bu konuda daha çok hükümetin bize destek olması gerektiğini düşünüyoruz. Sonuçta ticari bir iş yapıyoruz. En azından akaryakıt vergilerinden muaf tutulabiliriz. Pandemi döneminde 1,5 yıl çalışmama rağmen aracımın sigortasını, muayenesini ve kaskosunu yaptırmak zorunda kaldım. Yatırmasaydım gecikme olacaktı. Buna benzer bazı şeylerde ticari iş yapan bizlerin en azından bazı giderlerde vergilerden muaf tutulmamız gerekebilir. Vergi yüklerini üzerimizden almalarını talep ediyoruz. Hiç vergi vermeyelim demiyoruz. Vergisiz kazanç olmaz mutlaka. Ama vergi yükü hafifletilebilir" diye konuştu.
"İNSANLARIN EN DEĞERLİ VARLIKLARINI TAŞIYORUZ"
Güven, psikolojik olarak rahat çalışmaya ihtiyaçları olduğunu da sözlerine ekleyerek, "En azından şevkle çalışırız. Çünkü insanların en değerli varlıklarını taşıyoruz. Bu esnada psikolojik olarak da rahat olmamız gerekiyor. Biz trafikte hareket ederken, öğrencileri taşırken aynı zamanda gelir getirebilecek bir iş yaptığımızdan emin olmamız lazım" dedi.
"BANKALARA ÇALIŞIYORUZ"
Mersin'de 1997 yılından bu yana öğrenci ve personel servisi işletmeciliği yaptığını belirten Mehmet Sağır, "Eskiden para kazanabiliyorduk. Paranın bir değeri vardı. Şimdi paranın değeri kalmadı. Günümüzde sadece bankalara çalışıyoruz. Araç modelini değiştirmemiz gerektiğinde aracı değiştiriyoruz, kazancımız ancak kredilere yetiyor. Eskiden bir sosyal hayatımız vardı. Şimdi o da kalmadı. Sürekli iş peşinde koşmak zorundayız" dedi.
"ESKİ TADI KALMADI"
Sağır, artan maliyetler nedeniyle zor günler yaşadıklarını vurgulayarak, "Piyasada insanlar fiyat artışı olarak sadece akaryakıtı görüyor. Akaryakıta zam geldiğinde her şeye zam geliyor. Lastiğe de zam geliyor, yedek parçaya da zam geliyor. Nakliye sektöründe fiyatlar artıyor. Böyle olunca her şeye etki ediyor. Bizim de şu an fiyat artışlarıyla birlikte eski kazancımız kalmadı. Sadece günü kurtarıyoruz. Ben de bir veliyim. Benim de 2 çocuğum okuyor. 3-4 çocuk okutan aileler var. Biz kazanmıyoruz ama karşı tarafı mağdur etmemeye çalışıyoruz. Ben şu an hesap yapıyorum. 2 tane şoför çalışıyor. Her bir şoförün altındaki araba 950 bin lira. Plaka 900 bin lira oldu. Toplam 1 milyon 800 bin lira. Geçen sene bana kalan paraysa 2 bin lira. Aylık 2 bin lira para kalıyordu. Şu an bize ayda kalacak olan 5 bin lira civarı. Asgari ücret kadar bir para. Geçmişte daha iyiydi. Hafta sonu çocuğumuzu alıp bir yerlere gidebiliyorduk. Ama şu an günümüz şartlarında hep banka borcuna gidiyor. Eski tadı kalmadı" ifadelerine yer verdi.
"GEÇEN YIL BİZ PARA KAZANMADIK, GİDERLERİ KARŞILADIK"
2002 yılından bu yana Mersin'de öğrenci servisi işletmeciliği yaptığını beliren Osman Bal ise artan maliyetler nedeniyle yeni fiyat tarifesindeki tutarların kendilerini kurtarmayacağını vurguladı. Sektör olarak ilk darbeyi pandemide yediklerini belirten Bal, şunları söyledi; "Özellikle pandemide çok mağdur olduk. Araçlarımız boş kaldı. 1,5-2 yıla yakın kontak kapattık. Hiçbir gelirimiz olmadı ama giderlerimiz aynı şekilde devam etti. O dönemde biz borçlarımızı ödeyemedik. Araba boş duruyordu, masrafımız yine aynıydı. Sadece yakıt yakmıyordu. Bağ-Kur ve muhasebe devam ediyordu. Aracın sigortası, kaskosu, vergisi devam ediyordu. Bu yönden çok sıkıntı yaşadık. Tam 'pandemi bitti' dedik, okullar bir tedirginlikle açıldı. 'Acaba kapanacak mı' dedik. Geçen yıl eylül ayında okul açıldığında aracıma aylık 5 bin lira mazot alıyorken, okulların kapandığı mayıs-haziran aylarında aylık 20 bin lira mazot aldım. Aradaki 15 bin lira bizim cebimizden gitti. Geçen yıl biz para kazanmadık. Anca giderleri karşıladık. Zaten pandemi döneminden gelen sıkıntılar vardı. Ardından akaryakıt bu fiyatlara geldi. Bizim servis işletmecilerini pandemi yaraladı, akaryakıt öldürdü."
