Mevsim geçişlerinde havaların da serinlemesiyle, halkın ıhlamura olan talebi, ıhlamur fiyatlarının rekor derecede artmasına neden olduğu haberleri üzerine gazetemize konuşan 13 yıllık aktarcı İbrahim Kaya, “Özellikle de kış aylarına girerken mevsim geçişlerinde, havaların soğuması ve insanların soğuk algınlığı bağışıklık sistemini güçlendirmesi için mecburen ıhlamuru tüketiyorlar. Şu anda ıhlamurun fiyatına baktığımızda, piyasada neredeyse gram altınla yarışmaktadır” dedi.
Özel Haber – Vecdi Yenigül
Havaların serinlemesiyle beraber insanların bağışıklığı artırdığına inandığı ve pandeminin de insanlar üzerinde bırakmış olduğu etkiyle beraber ıhlamura bilinçsiz bir rehavet olduğunu ve bu yüzden de ıhlamur fiyatlarının çok yükseldiğini belirten aktarcı Mahmut Karadayı, “Ihlamur rehavet görüyor ama bilinçsiz rehavet görüyor. Bizim insanlarımız bir ufak şey dedi mi hemen hepsi o tarafa yönelmektedir. Bunun böyle olup olmadığına bakmadan halk talep ettiğinden dolayı fiyatlar bu sefer yükselişe geçiyor, çünkü arz talebi karşılayamıyor. Ben 45 yıldır bu işin içindeyim ve neyin faydalı olduğunu, hangi bitkinin hangi bitkiye oranla daha şifalı ve etkili olduğunu bilebiliyoruz. Ihlamur ilk akla gelen olduğu için tüketilip, talep edilmekte. Hem ıhlamuru suya katacaksın ve o çıkan ilk sarı suyunu içeceksin zaten o suyu bitti mi, kırmızı rengini aldığında su, daha da etkisi kalmadı, besin değeri bitmiş olur demektir. Ihlamur akla ilk gelen bitki çayı olduğu için ve haliyle de enfeksiyon, grip gibi mevsim hastalıklarından korunabilmek için millet ıhlamura bu yüzden sarılıyor ama bir etkisinin olduğu da pek söylenemez. Mevsim geçişlerine ayak uydurmak için ıhlamuru tercih eserler ve zaten bildiği tek şey ıhlamurdur yoksa ıhlamurun yanında diğer bitkilerin etkisini ve faydasını bilse ıhlamuru bu kadar da çok talep etmez halk. Ihlamur klasik ve alışıla geldiği için şu anda talep görüyor” ifadelerini kullandı.
“KULAKTAN KULAĞA GELMİŞ OLAN IHLAMUR DAHA ÇOK REHAVET GÖRMEKTEDİR”
Pandeminin aktarcıları çok etkilediğini, halkın pandemide doğal antibiyotiklere yöneldiğini belirten Karadayı, “2 yıldır pandemi ve insanlar hasta olmamak için ıhlamur, zencefil, zence çay gibi bazı doğal karışımlar tercih etmektedirler. Şu anda bu baharatlardan sadece ıhlamur ithal değil, diğer hepsi dışarıdan alınmaktadır ama ıhlamur ülkemizde yetişmektedir. Fakat insanlarımızın bilmediği bazı noktalar var, kimse diğer bitkilerin, karışımların etkisini bilmeden, kulaktan kulağa gelmiş olan ıhlamur daha çok rehavet görmektedir. Bizim şu anda ıhlamurdan on kat daha etkili ve falyalı bitkilerimiz var. Zencefil mesela daha güzel ve daha faydalı, bağışıklılık yapar, akciğer, karaciğere iyi gelir. Ihlamurun talep görmesinin sebebi biraz daha pratik olması, kolayca yapılabilmesi. Bu da arzdan daha çok talebin olmasına sebebiyet veriyor” diye konuştu.
“IHLAMUR BÜYÜK BİR GÜVEN VE ŞİFA GÖREVİ ÜSTLENMİYOR”
Ihlamurun fiyatının yükselme sebeplerinden bir tanesinin de zor toplanması, ağaçları büyük olması ve ulaşılması zor olduğunu söyleyen Karadayı, “Mesela Karadeniz’de genelde yapraklı toplanır, Marmara bölgesi sadece çiçek yani bölgeden bölgeye de değişebiliyor ayrıca ıhlamur. Dediğim gibi ıhlamur o kadar bahse konu olduğu gibi büyük bir güven ve şifa görevi üstlenmiyor. Mesela ada çayı, en basitinden o bile ıhlamuru en az üçe dörde katlar. Hani ıhlamur sadece insanların dilinde dolandığı için ve kulaktan kulağa geldiği için ıhlamur tercih ediliyor. Hani ıhlamurun tercih edilmesinin sebebi kış geldi mi ıhlamur içilir denildiği için yani faydası da diğer bitki çeşitleri kadar iyi değil. Ama bizim insanlarımız diğerlerini pek bilmez, araştırmaz çünkü onlar ithal ve ülkemizde üretilmiyor. Ihlamur ülkede üretildiği için daha çok talep ediyorlar sadece. Ihlamurun rengi çaydan farklı olduğu için halk içiyor yoksa pek de bir besin değeri göründüğünden değil halk sadece psikolojimken rengine aldanıp ve böyle duyduğu için fantezi olsun diye içiliyor” diye ekledi.
“BAĞIŞIKLIK GELİŞTİREN ONLARCA BAŞKA BİTKİ VAR”
Fiyatların arz talep doğrultusunda yükseldiğini ve ıhlamurun da bilinçsiz bir şekilde talep edildiği için yükseldiğini söyleyen Karadayı, “Fiyatlar arz talep doğrultusunda yükseldiği için, ıhlamur fiyatlarının düşmesi ya da yükselmesi gördükleri talep karşısında değişecektir. Talep çok oldu mu fiyat artar. Bu zamanda ne bulunmuyorsa o ürünün fiyatı artmaktadır. Mesela geçen sene ıhlamur pek bir para etmedi ama bu yıl fiyatları fırladı. Bir de pandeminin de etkisiyle halkın korunma gereği duyduğu bu dönemlerde ıhlamura olan talep fiyatları etkiledi. Kışa doğru girilmesiyle beraber, mevsim geçişlerinde çay içmeyen ya da başka bir şey içmeyen sadece ıhlamura sarılıyor, boğazı yumuşasın diye. Ama eğer korunmak istiyorsa, bağışıklık sistemini güçlendirici bitkiler var, bunları kullanmalı ki vücut direnebilsin yenebilsin. Bağışıklık geliştiren onlarca bitki var” ifadelerini kullandı.
“IHLAMUR KIŞ AYLARININ VAZGEÇİLMEZİDİR”
Bir aktarcı ıhlamurun pek fayda etmediğini söylerken, Kardelen Baharat’ın işletmecisi İbrahim Kaya ise, “Ihlamur kış aylarının vazgeçilmezidir. Soğuk algınlığı, grip, nezle öksürük içindir. Özellikle de kış aylarına girerken mevsim geçişlerinde, havaların soğuması ve insanların soğuk algınlığı bağışıklık sistemini güçlendirmesi için mecburen ıhlamuru tüketiyorlar. Şu anda ıhlamurun fiyatına baktığımızda, piyasada neredeyse gram altınla yarışmaktadır. Şu anda kilosu 300 lira ama bu daha yükselecektir. Başka yerde 400-450 liraya kadar fiyatları vardır. Kaldı ki zaten ıhlamur ülkemizde yetişen ve toplanan bir bitkidir. Ihlamur kış aylarında vazgeçilmezimizdir, en doğal antibiyotiktir. Ihlamurun değerini aslında bilmemiz lazım, çünkü ıhlamur herkesin tüketmesi, kullanması lazım. Bir yaşından sonra herkes kullanabilir ıhlamuru. Dediğimiz gibi bir ıhlamurun yanında zencefil, ada çayı, tarçın gibi bitkilerimizde kış aylarına geçişte tercih edilmesi gereken bitkilerden. Bu bitkilerden karışımlar yapıldığından en doğal antibiyotikler ortaya çıkmaktadır zaten” şeklinde konuştu.
“IHLAMUR TALEBİ KARŞILAMIYOR”
Ihlamurun toplanma şartlarının çok zor olduğunu belirten Kaya, “Ihlamur fiyatlarının yükselme sebepleri bizim ülkede çok az yetiştiği için ve ülkede yetiştiğinden dolayı da pek ithal edilmiyor ama bu da talebi karşılamıyor. Bir de ıhlamurun toplanma koşulları çok büyük çok zordur ve kolay kolay toplanabilen bitkilerden değildir. Şu anda da ıhlamurun yeni mahsulü çıktı ve fiyatları 300 dolayında seyretmektedir. Ihlamurun fiyatının daha da yükselip 500 liraya kadar çıkma ihtimali var. Şu anda İstanbul, Ankara, İzmir gibi illerde zaten ıhlamur fiyatlarının yeni mahsulleri 450-500 lira arasındadır zaten. Mersin’de de şu anda yeni mahsul fiyatları 300 ile 400 lira ve daha da yükselecek gibi belirtiler de vardır. Yeni sezondan dolayı, yeni mahsulden dolayı şu anda piyasalar zaten en üst seviyede satış fiyatıyla satış yapıyorlar” ifadelerini ekledi.
“PANDEMİ ETKİSİ İNSANLARI DOĞAL BİTKİLERE YÖNELTTİ”
Pandemiden dolayı insanların daha çok talep ettiğini ve insanların daha çok kullanmasının talebi arttırdığını ve fiyatları yükselttiğini söyleyen, “Pandeminin de bırakmış olduğu etki ile daha çok korunma ve bitkilere yöneldi halk ve bu bitkilerin başında da mevsim geçişlerinden dolayı da ıhlamur başta gelir. Halk neye talep gösterirse, talep arzdan fazla olursa hemen fiyatları etkileniyor ve katlanıyor. Yani normalde 150-200 lira olan ıhlamurun fiyatı şu anda 340-400 lira olmuş. Bunda insanların talep etmesi doğrultusunda artan fiyatlar bir yana bunu fırsata çevirip de çok palayı satan kişiler de oluyor. Misal şu anda ıhlamuru satıyoruz ama faydası, karı yok, para kazanmıyoruz biz şu anda bundan. Şu anda fiyatlarının bu kadar yüksek olması yeni çıkacak olan mahsullerin de pahalı olacağı anlamına geliyor. Her sene mevsim geçişlerinde ıhlamur zaten fiyatları biraz yükselme gösterir ve sebebi de kışın çok tüketilmesi, mevsim geçişlerinden dolayı pahalı olur ama bu yıl çok pahalandı. Geçen sene ile bu sene bizlere gelen ıhlamur aynı ama fiyatları çok farklı bunun da sebebi şimdilerde çok rehavet görmesi ve toplanmasının çok zor olması” diye ifade etti.
IHLAMURUN FAYDALARI
Ihlamur ve ıhlamur çayının sağlığa faydaları büyük ölçüde bitki besinlerinin, flavonoidlerin ve diğer terletici maddelerin yüksek konsantrasyonundan kaynaklanmaktadır. Ihlamur çiçeği çayı, yatıştırıcı etkileri nedeniyle özellikle panik bozuklukları, uykusuzluk ve zihinsel stres için etkili görünmektedir. Ihlamurun anksiyete iyi geldiği bilimsel olarak kanıtlanabilmektedir. Ihlamur çayının stresi ve endişeyi azaltabildiğini ve yüzyıllardır sakinleştirici olarak dünyanın birçok noktasında kullanıldığı görülebilmektedir. Ihlamur çayı ruh hali değişimlerini düzenlemeye yardımcı olur ve bazı durumlarda hormonal sağlık üzerinde olumlu yönde etki edebildiği olmaktadır. Halsizlik durumunda, iyi geldiği düşünülen durumda sıcak bir bardak ıhlamur içenler hem bedeninde hem de zihninde genel bir rahatlama duygusu hissedebilir. Ihlamurun sindirime de iyi geldiği söylenebilir. Eğer hazımsızlık kronik bir sorunsa, mide bulantısı, şişkinlik, kabızlık şikayetlerinde bir fincan ıhlamur çayı tahriş olmuş bir sindirim sistemini rahatlatmak için yardımcı olabilir. Araştırmalar, ıhlamur çayının antispazmodik kalitesinin mide kramplarını azaltmaya da yardımcı olabileceğini ve azalan iştahı artırabileceği görülebilir. İdrar söktürücü özelliği olan ıhlamur çayı kan basıncını düşürmeye de yardımcı olabilir. Nitekim Ihlamur çayı kalp hastalığına çare olmasa da sinir sistemi üzerindeki sakinleştirici etkisiyle stresli zamanlarda kan basıncı seviyelerinin yükselmesini önlemeye yardımcı olur. Ihlamur çayı, antioksidan özellikleriyle de bilinir. Ihlamur çayı güneş hasarı veya yaşlanma sonucu ortaya çıkan serbest radikallerle mücadelede güçlü müttefikler olan kuersetin ve kaempferol gibi bileşikler içerir. Çayda bulunan çok sayıda bileşiğin bir başka sağlığa yararı da vücudun toksinleri, tuzu, suyu ve bazı durumlarda yağ hücrelerini ortadan kaldırmasına yardımcı olan terlemeyi teşvik etmesidir. Ihlamur çayının bağışıklık sistemini güçlendirdiği, ateş düşürmeye ve iltihaplanmayı önlediği de söylenebilir. Ihlamur çayı ateşin düşmesine yardımcı olur, antienflamatuvar özellikleri sayesinde yaygın soğuk algınlığı ve gribe karşı bağışıklığın güçlenmesine destek olabilir. Ihlamur, ateşli soğuk algınlığı ve grip dönemlerinde çocuklar için de kullanılabilir. Sıcak infüzyona küçük bir porsiyon civanperçemi ve nane eklemek, ateşi düşürmeye yardımcı olur. Soğuk algınlığı sırasında başka bir çocuk ilacı olan mürverin eklenmesi bulaşıcı viral durumların süresini kısaltabilir. Artrit ve gut gibi gerilim tipi baş ağrılarından ve diğer iltihaplı durumlardan muzdarip olanlar için ıhlamur çayı bu ağrılı semptomları ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir. Ihlamur çayı tıpkı solunum yollarındaki iltihaplanmayı azalttığı gibi, kan damarlarındaki iltihabı da gidermeye yardımcı olur. Sonuç olarak genellikle baş ağrısına neden olan küçük kılcal birikintileri ve artrit hastalarının şişmiş dokusunu önler.
IHLAMUR ÇİÇEĞİ ÇAYININ YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Çoğu bitkisel çaylar gibi ıhlamur çayı da potansiyel yan etkiler taşıyabilir. Ihlamur çayı genel olarak güvenli olmasına rağmen, hipotansif etkileri nedeniyle tansiyonu düşük olan kişilerde dikkatli kullanılmalıdır. Buna duruma ek olarak ıhlamur çayı, tansiyonu düşürebilecek olan diğer bitkilerle birlikte kullanılmamalıdır. Nadir durumlarda ıhlamur tüketiminde kurdeşen ve alerjik reaksiyonlar da ortaya çıkabilir. Yine nadiren uzun süre tüketilen ıhlamur çayı kalp kasına zarar verebilir. Ihlamur kan dolaşımındaki lityum seviyelerini artırabilir, lityum alan kişiler sağlık uzmanınıza ıhlamur çayı içmenin güvenli olup olmadığını sormalıdırlar. Hamile veya emziren kadınlar ve kalp hastalığı olan kişiler de ıhlamur tüketiminde doktor onayı almalıdır. Ihlamurun uyuşukluk yapması da muhtemeldir. Bu nedenle çok fazla ıhlamur çayı tüketildiğinde araba kullanımı veya ağır makine kullanımı önerilmez. Öte yandan Avrupa İlaç Ajansı’na göre, soğuk algınlığı olan yetişkinler ve gençler günde dört fincan ıhlamur çayından daha fazlasını tüketmemelidir.
