Mersin’de 15 yıldır simit ustalığı yapan Ömer Savaş, yaklaşık 2 yıldır tanesini 1,5 TL’den verdiği simide zam yapamadığını, buna rağmen kullandığı susam, un ve yağ fiyatlarında ciddi zamlar olduğunu iddia ederek, “6 ay önce aldığımız en kaliteli aldığımız 50 kilogram unun fiyatı 90 TL iken şimdi 150 TL alıyoruz. Susamın çuvalı geçen yıl 275 TL’yken şimdi 425 TL. Her ihtiyaç duyduğumuz ürünlerde kesin bir zam yapılmış oluyor” dedi.
Haber – Barış Köksal
Simit, ülkemizde en fazla tüketilen ekmek türlerinin başında geliyor. İzmir’de gevrek olarak adlandırılan simit hemen her öğün vatandaşın tercihlerinden biri olmayı sürdürüyor. Susamla kaplı yuvarlak biçimli olan simit ya da bir diğer adıyla gevrek, Ortadoğu ve Balkanlar’da da yaygın olarak tüketilmektedir. Türkiye’de nerdeyse her kentin kendine has bir simidi bulunuyor. Bunlar arasında İstanbul simidi, Hatay’ın büyük Antakya simidi, Kastamonu simidi, Rize simidi ve İzmir gevreği bu sokak lezzetinin hemen her yerde sevildiğini ve tüketildiğini bizlere göstermiş oluyor. Mersin Çarşısı’nda Simitx isimli işletmesinde hem ustalık hem de satış yapan Ömer Savaş, simit ustalığı, taze ve doğru simidin nasıl olması gerektiğini, bunun yanında pandemi sürecinde geçen bir yılın ardından simit yapımında kullandığı malzemelerde yaşanılan artışlara dair gazetemizin sorularını yanıtladı.
“ALDIĞIMIZ HER ÜRÜNÜ DOLARA BAĞLADILAR
Simit ustalığının zor bir meslek olduğunu ifade eden Ömer Savaş, simit yapımında kullandığı ürünlerin son bir yıl içerisinde büyük zam yaşadığını iddia ederek, “15 yıldır simit ustalığı yapıyorum. Gece 02.00’de mesaimiz başlar akşam 08.00’a kadar devam eder. Buranın bilinen esnaflarından biriyim. Yoğun bir mesaimiz var ve sabaha karşı çalışmaya başladığımız için hep uyku halindeyiz. 16 saat çalışıyoruz, bu kadar uzun süreye rağmen hak ettiğimiz alıyor desem yanlış olur. Sadece geçinmeye çalışıyoruz ve kendimizi avutuyoruz. 6-7 yıl önce herşey daha güzeldi, günlük 70 TL ile evimize döndüğümüz zaman bu parayla birçok şey alabiliyorduk. Şimdi bir ustamıza günlük olarak 120 TL veriyorum ancak yetersiz bu para çünkü bir teneke yağ 80 TL olmuş. Herşeyi dolara bağladılar, susam, kaşar, yağ gibi kullandığımız ürünler dolar endeksli olduğu ifade ettikleri için sürekli artış halinde. Yüzde 2,3 ya da yüzde 10 zam dahi olsa anlarız ama nerdeyse yüzde 200 bu ürünlerde zam var, bizler de bu nedenden dolayı zorlanıyoruz. Örneğin bir çuval susamı 220 TL’yealıyordum şimdi 425 TL oldu. Bu fark 1 yıl içinde gerçekleşti” diye konuştu.
“ALTI YIL ÖNCE HERŞEY DAHA UCUZDU”
Her geçen sürenin ardından yaşam pahalılığının olduğunu savunan Savaş, günlük olarak 100 TL’ye çalışacak eleman bulmakta zorlandığını söyleyerek, “Tam kapanmadayız ama mecburen işletmemizi açtık. Kiramız ve diğer giderlerimiz olduğu için açtık dükkanımızı. 6 yıl önce herşey daha ucuzdu ve boldu. Markete gittiğimizde istediğimiz ürünleri daha rahat alırdık 10 liranın o zaman adı vardı şimdi 50 TL’nin bir adı yok, çünkü birşey alınmıyor. Kadın eleman almak istedik günlük 100 TL vermek istedik ama kabul etmedi. Daha önce 70 TL'ye herkes çalışmak isterdi burada ama şimdi 100 TL’ye kimse çalışmak istemiyor. Sebebi de yaşam pahalılığı. Dükkanımda hem işletmeciyim hem de çalışanım. Burada bir usta bulmak yerine kendim ustalık yapıyorum. Eğer sadece işletmeci olsaydım buranın giderlerini kapatmakta daha da zorlanırdım.Hemen yan tarafımda da bir simitçi var ama açmamış nedeni de usta çalıştırıyor ve bu da maliyet demek” ifadelerini kullandı.
“İKİ YILDIR SİMİDİ AYNI FİYATTAN VERİYORUZ”
6 ay içinde simit yapımında kullandığı un torbasının 90 TL’den 150 TL’ye çıktığını ve her geçen sürede zamların devam ettiğini iddia eden Savaş, “En fazla un, susam ve yağ kullanıyoruz. Daha önce altı ayda bir zam gelirdi bu ürünlere ama şimdi haftada bir zam gelmeye başladı. Un istiyorum illaki üstüne birkaç lira da olsa zamla gelmiş oluyor. 6 ay önce aldığımız en kaliteli aldığımız 50 kilogram unun fiyatı 90TL iken şimdi 150 TL’ye alıyoruz. Susamın çuvalı geçen yıl 275 TL’ydi şimdi 425 TL. Her ihtiyaç duyduğumuz ürünlerde kesin bir zam olmuş oluyor. Ayrıca bizlere fiyatlarda artış olacak mı bunu bize söylemiyorlar.Belirsizlik de var, susam 325 TL’ydi, 425 TL’ye kadar çıktı. Margarin mesela 60 TL’ye alıyorduk şimdi 127 TL’ye çıktı, 8 ay içinde oldu bu. Simidin fiyatı ama bu artışlara rağmen hep 1,5 lira olarak kaldı. Simidin fiyatı nerdeyse 2 yıldır 1,5 TL’ye veriyoruz. Birçok yerde 2TL’ye veriyor ama ben 2 TL’ye simit veremem bunu yaparsam vatandaş ‘bu ekmek’mi der. Şu an satacağım simitlerin hepsinden bana gün sonunda kalacak olan para 90 TL şeklinde konuştu.
“SİMİT 1,5 LİRA, KİMSE 2 LİRAYA SİMİT ALMAK İSTEMEZ”
Pandemiye yönelik yaşanan kısıtlamaların kendisini olumsuz etkilediğini savunan Savaş, tanesini 1,5 TL’ye verdiği simide zam yapmalarının vatandaş tarafından olumsuz karşılık bulacağını belirterek, “Burada günlük olarak 800, bin arasında simit üretiyoruz ama insanların dışarda olduğu yasakların olmadığı zamanlarda bu sayıya ulaşabiliyorum. Kısıtlamada tek avantajımız tantuni satan yerler ve lokantalarda masa ve sandalyelerin kalması ile vatandaş daha fazla simit tercih etmeye başladı bu bize olumlu yansıdı. Pandemi kısıtlamaları nedeniyle işletmelerin saat 10.00’a alınması bize kötü yansıdı çünkü burada özellikle özel ve devlet kurumlarında görevli insanlar geliyordu. Bizler bundan etkilendik çünkü memurlar kahvaltısını burada yapıyordu ama şimdi evinde yapıyor. Bu sene bizler mahvolduk. İşletmemizde simit dışında, yağlı ekmek, pizza, ıspanaklı börek ve poğaça bulunuyor. Yağlı ekmek dışında bu ürünler de 1,5 TL Bu caddede maalesef fiyatları 2 TL yapamıyoruz çünkü vatandaş fazla buluyor. Hemen ön tarafta zincir bir fırın var orada simit 2 TL ama vatandaş bir eleştiride bulunuyor. Simidi 2 TL yapalım dediler kabul edemedim çünkü buradaki müşteri potansiyelimi biliyorum, tanıyorum onları. 2 TL’ye simit almak istemez kimse” dedi.
“İYİ BİR SİMİDİN PÜF NOKTASI, HAMURUNUN DOĞRU YOĞRULMASIDIR”
Taze simidin en önemli özelliğinin de doğru hamur kullanımı olduğunu sözlerine ekleyen simit ustası Ömer Savaş, Mersin’in farklı ilçelerinden kendi simidini yemek isteyenlerin geldiğini kaydederek, “Ama şu da bir gerçek insanlar bizim güler yüzümüz için, ilgimiz için geliyor. Simidimizin tadı çok güzel, farklı bir lezzetimiz var, vatandaşlarımız da seviyor. Kıvamını tutturduk, bizlere Erdemli’den Karaduvar’dan Soli’den gelen müşteriler var. Vatandaşlarımız dışarda yediği simitle karşılaştırdığında bizim simidimizin daha iyi olduğunu ifade ediyor. Simitler, normal simit, kazan simidi, tereyağlı simit olarak değişiyor ama Ankara simidi dediğimiz simidin lezzeti farklı ve daha çok tercih ediyor. Kaşarlı simit de yapıyoruz, devamlı sıcak ve taze simit oluyor burada. Bir standardımız var ve sıcak olmasına dikkat ederiz. Simitlerimiz en fazla 1 saat duruyor tezgahta, hemen tükeniyor. Simidin de belli bir havada tazeliğini koruma standardı var. İyi bir simidin hamuru doğru yoğrulmalı, zamanında tezgahın üzerine konulmalıdır. Zamanından önce hareket edilmesi hamuru farklı bir kıvama getirir ve yenilmez. Bizim simidimiz tazeliğini korusun diye özel bir tarifi var” diye konuştu.
“TEK İSTEDİĞİMİZ ŞEY BORÇLARIMIZIN ERTELENMESİ”
Devam eden 17 günlük tam kapanmanın kendisini olumsuz etkilediğini belirten Savaş, tek isteklerinin borçlarının ertelenmesi olduğunun altını çizerek, “Tam kapanma devam ediyor ve bizlere olumsuz yansıyor. Tam kapanma olabilir ama bizlerin ödemeleri var. Birkaç gün açık kalacağım amacım da buradan alacağım para ile bazı borçlarımız ödemek. Borçlarımız var ama bunları ödemek için zaman dahi tanınmıyor bizlere. Tek istediğimiz borçlarımız ertelensin. Gerekiyorsa bir ay boyunca kapalı kalalım ama borçlarımızı bir ay sonra ödemeye devam edelim, çoğu esnaf bunu istiyor. Tam kapanma deniliyor ama araba park edecek yer bulamadık. Tam kapanma sürecinde evde kalacağız ve elimizdeki ile yetineceğiz. Biz esnaflar çalıştığımız sürece para var. Bir birikim yapmak gibi bir düşüncemiz yok, geçinmek istiyoruz. Destek istemiyoruz sadece borçlarımız ertelensin istiyoruz, daha sonra tekrar öderiz borçlarımızı” şeklinde konuştu.
