Uzmanlar, krediyi organize edecek “Kamu Konut Finansmanı Kurumu” oluşturulmasını öneriyor. Bu kurum, uzun vadeli krediyi kamu garantisiyle ihraç edeceği tahvillerle finanse edecek. Bankalar, piyasa faizini uygularken devlet, taksitlerin bir kısmını sübvanse edecek. Sonuçta aylık ödemeler kira düzeyine inecek.
Faiz Sübvansiyonu Mekanizması
Bankalar normal faiz oranını uygulayıp tahsil eder; devlet bu faizin belli oranını üstlenir. Tahmini sübvansiyon oranı, toplam faizin %30–50’si aralığında duruyor. Böylece vatandaş, reel faiz yükünden korunarak uzun vadeli ödeme imkanına kavuşuyor. Sübvansiyon, bütçe ödenekleriyle yapılacak. Kamu maliyesi, bu yükü ne kadar karşılayabileceğini hesap ediyor.
Tapu Çıkış Maliyeti
Vade sonunda tapu devri gerçekleşirken, tapu harçları ve diğer masrafların da düzenlenmesi öngörülüyor. Harç oranlarında indirim veya yıllık sabit ücret modeli öneriliyor. Bu sayede uzun vadeli kredi sürecindeki gizli maliyetler de kontrol altına alınıyor. Uzmanlar, masraflardaki artışın vade avantajını gölgeleme riskine dikkat çekiyor. Harç ve komisyon masraflarının netleştirilmesi, şeffaflık için şart.
Kapasite ve Talep Projeksiyonları
Konuta erişim talebi, genç nüfus ve göç dinamikleriyle hız kazanıyor. 40–50 yıllık kredi vadeleri, talebi regüle etme ve konut stokunu eritme potansiyeli taşıyor. Kamu‑özel iş birliği projeleriyle yeni konut stokları hızla artırılabilir. Finansman kapasitesi, kurumun ihraç gücüne ve yatırımcının iştahına bağlı. Talep tahminleri, yıl sonuna kadar kredi hacminin yüzde 20 büyüyeceğini işaret ediyor.
Risk ve Denetim
Uzun vadede faiz şoku ve makro dalgalanmalar, taksit geri ödemelerini riske atıyor. Denetim mekanizmaları, kredi veren bankaları ve Kamu Konut Finansmanı Kurumu’nu sürekli izlemeli. Geri ödemelerde gecikme veya temerrüt oranları takip edilecek. Hazine garantisi mekanizması, risk primini dengeleyecek. Kurumun şeffaf raporlama yükümlülüğü, güven tesis edecek.
