Esen ÇALICI

Esen ÇALICI

NUSAYRİLER KİMDİR?

 


Nusayrilik, Müslümanlar arasında ortaya çıkan Şii kökenli fırkalardan biridir. Aleviler yüzyıllar önce  tarihsel olarak dini kurucuları İbn Nusayr el-Numeyri'ye atfen Nusayriler olarak kendilerini tanımlamışlardır.Fakat batıni ile olan benzerliklerinden dolayı çokça baskı ve zulüm gördüğünden zaman içerisinde Nusayrilik yerine Arap Aleviliği adı kullanılmıştır. Dünyada en yaygın üç ülkede yaşayan Nusayriler Suriye ve Lübnandan sonra en çok Türkiyede yaşamaktadır. Ülkemizde sayıları 1 buçuk milyon civarındadır ve Hatay başta olmak üzere Adana  ve Mersinde yüzyıllardır yaşamaktadırlar. Hatayın Türkiye sınırlarına katılmasını kendileri talep etmiş Türkiye Cumhuriyeti Devletinin sınırlarının belirlenmesinde büyük rol oynamışlardır. Mersin'deki Arap Alevîleri (Nusayriler) esas olarak Suriye kökenlidir, Lazkiye sahillerindendir. İlk zamanlarda farklı ritüeller ve ibadetler yapılmasından dolayı hoş karşılanmayan bu mezhep zaman içerisinde devlet politikalarıyla asimile olmuş, Suriye Türkiye sınırının kapanmasıylada dil ve sosyal yaşamda  Türkleşmiştir . Unutulmaya yüz tutmuş bu mezhep diğerlerinden farklı olarak çok gizemlidir. Aralarında yapılan sistemle seçilmiş kişiler belli başlı eğitimlerden geçer ve bu eğitimi almayan hiç kimseye bilgiler aktarılmaz. İçe dönük bu yapının haricinde yaşamsal olarak zamanla toplum birbirine benzemiş ve bu coğrafyalarda yaşayan insanlar mezhepsel ayrımlardan öte ortak bir Çukurova Kültürü oluşturmuştur. Yılın belli başlı tarihlerinde büyük ölçekli hayırlar yapılır bu geleneğe aralarında ' bayram tutmak' denir. Belli başlı ailelerin yaptığı bu hayırlara zamanla tüm halk katkıda bulunmuş ve bu gelenekte bölgeye ait ortak bir kültüre dönüşmüştür.Günümüzde arap bayramlarında kurulan sofralar  herkese açıktır.

Nusayrilerin ibadetlerine gelecek olursak temel islami ibadetler olarak bilinen  namaz,oruç,hac gibi ibadetleri kendilerine göre şekillendirip yerine getirmektedirler. En belirgin fark cenaze namazlarında kendini gösterir. Sadece seçilmiş ve bahsedilen üç kademeli eğitimden geçmiş çok az insanla bir hoca önderliğinde evde kılınan cenaze namazları topluluk içerisinde hala devam eden nadir geleneklerdendir.

Bir çok mezhebin,dinin,inancın hep beraber hoşgörüyle yaşayabildiği çukurova topraklarının dinler ve kültürler tarihi açısından özel bir nokta olmasının sebeplerinden biride bu çeşitliliktir. Yüzyıllardır iç içe yaşayan farklı kökenli topluluklar bu kadim topraklarda iz bırakmış onlarca ritüele geleneğe ev sahipliği yapmaya devam etmektedir.

 




ARŞİV YAZILAR