Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerine çıktığı bugünlerde, özellikle nem oranının da artmasıyla birlikte “hissedilen sıcaklık” bazı bölgelerde 50 derecenin üzerine çıkabiliyor. Meteoroloji Mühendisleri Odası İkinci Başkanı Ahmet Köse’nin yaptığı açıklamaya göre, İstanbul’da hissedilen sıcaklık 56 dereceye ulaştı. Bu durum uzmanları termal şok uyarısı yapmaya sevk etti. Peki, termal şok nedir? Hangi durumlarda görülür ve bu riskten korunmak için ne yapılmalı?
TERMAL ŞOK NEDİR?
Termal şok, vücudun ani ve aşırı sıcaklık değişimlerine maruz kalması sonucu verdiği fizyolojik tepkidir. Bu durum, vücut ısısının kontrolsüz şekilde artması veya ani ısı değişimi nedeniyle ısı dengesinin bozulmasıyla ortaya çıkar. Özellikle sıcak hava dalgalarının etkili olduğu günlerde uzun süre güneş altında kalmak, soğuk-sıcak ortamlara ani geçiş yapmak termal şok riskini artırır.
TERMAL ŞOK NEDEN OLUR?
Termal şok, çoğunlukla yüksek sıcaklığa bağlı olarak vücut ısısının hızlı bir şekilde yükselmesiyle ortaya çıkar. Vücut ısısındaki bu artış, ısı düzenleme mekanizmasının bozulmasına yol açar. Aşırı sıcak hava, nem oranının yüksekliği ve doğrudan güneş ışınına maruz kalmak bu riski artırır.
Termal şokun en büyük nedenleri şunlardır:
Aşırı sıcak hava koşulları
Yüksek nem oranı
Güneş altında uzun süre kalmak
Su kaybı (dehidrasyon)
Vücut sıcaklığını artıran ağır fiziksel aktiviteler
TERMAL ŞOK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Uzmanlara göre termal şok yaşayan bir kişide şu belirtiler görülebilir:
Ani bayılma
Nabzın hızlanması
Baş dönmesi ve mide bulantısı
Bilinç bulanıklığı
Kas krampları
Aşırı terleme ve halsizlik
Bu belirtiler, kişinin acilen serin bir ortama alınması ve gerekirse tıbbi müdahale görmesi gerektiğine işaret eder.
TERMAL ŞOK NE ZAMAN OLUR?
Termal şok riski, özellikle yaz aylarında ve sıcaklık rekorlarının kırıldığı dönemlerde artar. Gündüz saatlerinde, özellikle 11.00 ile 17.00 arasında açık alanda bulunmak bu riski daha da yükseltir. Yüksek nem ve betonlaşmış şehir ortamı gibi etkenler, hissedilen sıcaklığı artırarak termal şoku tetikleyebilir.
TERMAL ŞOKTAN KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALI?
Termal şok riskinden korunmak için bazı önlemler almak hayati önem taşır. İşte uzmanların önerdiği temel korunma yolları:
Güneş altında uzun süre kalmaktan kaçının
Açık renkli, ince ve pamuklu kıyafetler tercih edin
Gün boyu bol su tüketin
Günde birkaç kez serin duş alın
Mümkünse 11.00–17.00 saatleri arasında dışarı çıkmayın
Serin, gölgeli ortamlarda kalmaya özen gösterin
Sıcak hava dalgalarının yoğun olduğu günlerde bu önlemler, termal şok başta olmak üzere birçok sıcaklık kaynaklı sağlık sorununun önüne geçebilir. Özellikle yaşlılar, çocuklar, kronik hastalığı bulunan bireyler ve hamilelerin daha dikkatli olmaları gerekiyor.
