Mersin'in ismi üzerindeki tartışmalar uzun süre gündemdeki yerini korudu. Halk arasında şehir hep 'Mersin' adıyla anılsa da 1973 yılına kadar resmiyette İçel olarak kayıtlara geçti.
Cumhuriyet’in ilk döneminde yapılan idari düzenlemelerle verilen bu isim, aslında sadece Mersin’i değil, Tarsus’tan Anamur’a kadar uzanan geniş bir coğrafyayı kapsıyordu. Peki, Mersin'e neden İçel adı verildi? İlerleyen yıllarda nasıl Mersin adını alabildi? İşte Mersin tarihine damga vuran o isim tartışmasının arkasında yatanlar...
İÇEL ADI NEREDEN GELİYOR?
İçel adı, köklerini aslında bölgenin tarihsel coğrafyasından alıyor. Antik çağlardan bu yana, Toros Dağlarının güney etekleriyle Akdeniz kıyıları arasındaki geçiş hattını ifade eden bu bölge, tarih boyunca stratejik bir bağlantı noktası oldu.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Tarsus, Silifke, Mut gibi merkezleri kapsayan "İçel Sancağı", Cumhuriyet’in ilk yıllarında da yeni Türkiye'nin idari sisteminde "İçel Vilayeti" olarak yer aldı.
CUMHURİYET DÖNEMİNDE NEDEN İÇEL ADI TERCİH EDİLDİ?
1924 yılında yürürlüğe giren Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile ülke genelinde idari yapılar yeniden düzenlenirken, Mersin ve çevresini kapsayan bu bölgeye İçel ismi verildi. Bu ad sadece Mersin şehrini değil, Tarsus, Silifke, Gülnar, Mut ve Anamur gibi ilçeleri de içine alıyordu. Böylece bölgenin hem tarihî mirası korunmuş oldu hem de geniş coğrafyayı temsil eden bir isimle idari bütünlük sağlandı.
MERSİN VE İÇEL İSİMLERİ NASIL YILLARCA BİRLİKTE KULLANILDI?
Resmiyette İçel olsa da halk günlük yaşamında kente hep Mersin demeye devam etti. Bu durum, şehirde kimlik karmaşası yaratmasa da dışardan gelenler için zaman zaman kafa karışıklığına yol açtı.
Devlet kurumları resmi belgelerde İçel ismini kullanırken, liman ve ticaret merkezli olarak büyüyen Mersin, halk dilinde daha baskın hale geldi.
İÇEL NE ZAMAN MERSİN OLDU?
1970’li yıllara gelindiğinde, Mersin’in hızla gelişen liman altyapısı, artan nüfusu ve ekonomik önemi, İçel adının yetersiz kaldığını ortaya koydu. Bu nedenle 1973 yılında alınan kararla, İçel isminden vazgeçildi ve ilin adı resmi olarak Mersin olarak değiştirildi.
Böylelikle halkın zaten benimsediği isim, devlet kayıtlarına da resmiyet kazanmış oldu.
İÇEL ADI BUGÜN KULLANILMAYA DEVAM EDİYOR MU?
İçel adı bugün artık yalnızca tarihsel ve nostaljik bir referans olarak karşımıza çıkıyor. Eski belgelerde, arşivlerde ve bazı kurum adlarında hâlen rastlansa da resmi olarak bu ad tamamen kaldırılmış durumda.