Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan sonu ve Mart ayı üretici market fiyatları ile girdi maliyetlerindeki değişimlere değindi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan sonu ve Mart ayı üretici market fiyatları ile girdi maliyetlerindeki değişimleri değerlendirdi. Bayraktar, Ramazan sonu ve Mart ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 208 ile kuru fasulyede görüldüğünü belirtti. Kuru fasulyeyi sırasıyla, yüzde 206,8 ile nohut, yüzde 202,5 ile kuru kayısı, yüzde 186 ile kırmızı mercimek ve yüzde 174,6 ile yeşil mercimek izledi. Bu farklarla, kuru fasulye ve nohut 3,1 kat, kuru kayısı 3 kat, kırmızı mercimek 2,9 kat ve yeşil mercimek ise 2,7 kat daha yüksek fiyatla satıldı.
Üretici ve Market Fiyatları Arasındaki Farklar
Bayraktar, üreticide kilogram başına 33 lira 29 kuruş olan kuru fasulyenin markette 102 lira 53 kuruşa, 31 lira 56 kuruş olan nohutun markette 96 lira 82 kuruşa, 150 lira olan kuru kayısının 453 lira 70 kuruşa, 22 lira 94 kuruş olan kırmızı mercimeğin 65 lira 61 kuruşa, 29 lira 33 kuruş olan yeşil mercimeğin ise 80 lira 53 kuruşa satıldığını açıkladı.
Mart ayında fiyatı en fazla artan ürün markette ve üreticide limon olurken, fiyatı en fazla düşen ürün markette maydanoz, üreticide beyaz lahana olduğunu aktaran Bayraktar, “Mart ayında markette 39 ürünün 30’unda fiyat artışı, 9’unda fiyat azalışı görüldüğünü, markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 53,7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 38,8 ile patates, yüzde 19,8 ile elma, yüzde 19,5 ile sivri biber takip etti. Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 8 ile maydanoz oldu. Maydanozdaki fiyat düşüşünü yüzde 6,7 ile ıspanak, yüzde 5,9 ile marul ve kuru incir izledi” dedi.
Mart Ayında Fiyatı Artan ve Azalan Ürünler
Mart ayında üreticide 31 ürününün 14’ünde fiyat artışı olduğunu ve 9’unda fiyat düşüşü görüldüğünü, 8 üründe ise fiyat değişimi olmadığını söyleyen Bayraktar, “Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 23,4 ile beyaz lahanada görüldü. Beyaz lahanadaki fiyat düşüşünü yüzde 13,9 ile maydanoz, yüzde 12,6 ile kuru soğan, yüzde 10,3 ile domates izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 68,3 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 28,3 ile patates, yüzde 20 ile Antep fıstığı, yüzde 16,7 ile yeşil soğan takip etti” dedi.
Doğal Afetlerin Etkisi ve Arz Sorunları
Yaşanan doğal afetler ve bayram öncesi oluşan talebin bazı ürünlerin fiyatlarını etkilediğini, geçtiğimiz günlerde yaşanan don sebebiyle narenciye bahçelerinin dondan zarar gördüğünü, piyasadaki ürünün azalmasıyla da sezon boyunca düşük seyreden limon fiyatlarında artış olduğunu söyleyen Bayraktar, “Çukurova bölgesinde yaşanan don sebebiyle erkenci çeşitlerde yüzde 50-60 oranında, geçci patateste yüzde 30-35 oranında zarar olduğu tahmin ediliyor. Yaşanan don, hasat süresini de geciktirdiğinden yıl boyunca fiyat düşüklüğü yaşanan patateste fiyat artışı yaşandı.” diye konuştu.
Ramazan Bayramı nedeniyle yaşanan talebin Antep fıstık fiyatlarında artışa sebep olduğunu ve yeşil soğan ve ıspanakta kar yağışı sebebiyle seraların yıkıldığını, ürünler açıkta kalarak bozulması nedeniyle de arz azaldığı için de fiyatların yükseldiğini aktaran Bayraktar, “Bafra bölgesinde kışlık sebzelerde geçtiğimiz aylarda yaşanan sel ve kar yağışı nedeniyle çoğu üründe bozulmalar yaşandı. Bu durum alım gücü düşen üreticilerimizin beyaz lahana, maydanoz ve marulu düşük fiyata satmasına sebep oldu. Kuru soğanda Çukurova Bölgesinde yaşanan don sebebiyle hasadın gecikmesi ve ticari anlaşmalarla gelen kuru soğan ithalatları sebebiyle arzdaki artış fiyatları düşürdü.” ifadelerini kullandı.
Bayraktar, Mart ayında gübre fiyatlarında artışlar yaşandığını belirtti. Mart ayında, Şubat ayına göre, amonyum nitrat gübresi yüzde 3,7, üre gübresi yüzde 1,9, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,5, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1, DAP gübresinin yüzde 0,3 oranında arttığını ifade eden Bayraktar, “Geçen yılın Mart ayına göre son bir yılda, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 34,6, DAP gübresi yüzde 33,9, üre gübresi yüzde 32,3, amonyum nitrat gübresi yüzde 28,9, amonyum sülfat gübresi yüzde 25,8 oranında arttı.
Mart ayında şubat ayına göre besi yemi yüzde 1,8, süt yemi yüzde 1,7, son bir yılda süt yemi yüzde 24,9, besi yemi ise yüzde 24,8 oranında arttı.
İlaç fiyatları yıllık yüzde 14,9 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 30,4 oranında arttı. Mazot fiyatı son bir yılda yüzde 11,1 oranında artarken, geçen aya göre yüzde 2,3 oranında düşüş oldu.” dedi.
