Sınır ötesi ticaretlerde kağıt çıktıya gerek duymadan elektronik ortamda hızlı ve verimli bir şekilde gümrük işlemleri, Basitleştirilmiş Gümrük Beyannamesi (BGB) ile kolaylaşmaya başladığını belirten Asset Lojistik E-Ticaret İşlemleri Müdürü Murat Gözdamga, "Havayolu, karayoluyla posta veya hızlı kargo taşımacılığı ile gelen, giden eşyaların gümrük idaresine beyan edilmesinde kullanılan elektronik belge ile firmalar zaman tasarrufu sağlayacak" dedi.
2019 yılında başlayan pandemi süreciyle birlikte sosyal, kültürel, ekonomik ve çalışma hayatında birçok değişikliğin yanı sıra yeni iş modelleri, hibrit çalışma modelleri, insanların alışveriş tercihleri de değişmeye başladı.
E-ticaretin insan hayatındaki yerini çok hızlı bir şekilde arttırdığını ifade eden ve sınır ötesi e-ticaret hakkında konuşan Gözdamga, "Sınır ötesi e- ticaret, dijital platformlar aracılığıyla farklı ülkelerde bulunan alıcı ve satıcıların yapmış oldukları mesafeli mal alım, satımı ifade eder. Konumuz uluslararası ticaret olunca, gümrük işlemleri bu ticaretin vazgeçilmez bir parçası olmaktadır. Uluslararası ticaretin kurallara uygun ve başarılı bir şekilde yürütülebilmesi için işlemlerin doğru ve eksiksiz yapılması büyük önem arz etmektedir. Bu çerçevede, Basitleştirilmiş Gümrük Beyannamesi (BGB) adı verilen bir uygulama, ticaretin elektronik çağa uyum sağlamasına imkan tanımaktadır. BGB, belirlenen yetki ve limitler dahilinde, havayolu ve karayoluyla posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen veya giden eşyaların gümrük idaresine beyan edilmesinde kullanılan bir elektronik belgedir. Kağıt çıktıya ihtiyaç duyulmadan, gümrük işlemlerinin hızlı ve verimli bir şekilde tamamlanmasını sağlar. Bu beyannameyi düzenleme yetkisi, alıcılar ve göndericiler adına yetkilendirilmiş hızlı kargo operatörlerine aittir" dedi.
İhracat ve ithalat işlemlerinde kullanılabilen BGB’nin belirli şartları bulunduğunu aktaran Gözdamga, "Miktarı brüt 300 kilogramı ve değeri 15 bin euroyu geçmeyen ihracat eşyalarının beyanı, basitleştirilmiş gümrük beyannamesi ile yapılabilmektedir. Kişisel kullanıma mahsus değeri 150 euroyu geçmeyen eşyalar, kıymeti bin 500 euroyu geçmeyen kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın, şahsi tedavide kullanılacağı reçete ile belgelenmesi halinde kıymeti bin 500 euroyu geçmeyen ilaç cinsi eşya, numunelik eşya ve modeller BGB çerçevesinde ithal edilebilirler. Tüzel kişiliklerde ise ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen ve kıymeti 22 euroyu geçmeyen eşyalar BGB ile ithal edilebilirler. Çok önemli bir diğer husus ise aynı kişi adına 1 takvim ayı içerinde 5 adet taşıma senedi muhteviyatı eşya ithal edilebilmektedir" diye konuştu.
BGB çerçevesinde bu ürünlerin ithalat ve ihracatına izin verilmiyor
BGB bünyesinde ithalatı ve ihracatı yapılmayan işlemlerden söz eden Gözdamga, "27353 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ‘İhracı Yasak Ürünler’ listesi, ihracı belli kurumların iznine tabi, denetime bağlı ürünler, uyuşturucu ve uyarıcı etkiye sahip maddeler, fikri ve sınai mülkiyet haklarını ihlal eden eşya, alkol ve alkollü ürünler ile tütün ve tütün ürünlerinin ihracatına, nakit para ve çekler, ticari gayeler için kullanılacak ilaçlar, reçeteli olanlar ve milli sporcu belgesi adı altında getirilenler hariç takviye edici ve sporcu gıdaları, kozmetik ürünler, uyuşturucu ve uyarıcı etkiye sahip maddeler, hayvansal ürünler, alkol ve alkollü ürünler ile tütün ve tütün ürünleri, elektronik sigara ve elektronik nargile ile bunların elektronik cihaz aksam, yedek parça ve solüsyonları, cep telefonu, ateşli silahlar, fikri ve sınai mülkiyet haklarını ihlal eden eşyanın ise ithalatına BGB çerçevesine izin verilmiyor” şeklinde konuştu.
"Nispi aidat ücretleri BGB bünyesine alınmaz"
BGB çerçevesinde yapılan işlemlerde gümrük müşavirliği, ordino, ardiye, terminal ve benzeri isimler altında ilave ücret alınmayacağını belirten Özdamga, "Normal usulde yapılan ihracatlar da alınan nispi aidat ücretleri BGB bünyesine alınmaz. E-ticaret faaliyetlerini BGB ile yapan kişi ve firmalar bu maliyetlere katlanmak zorunda kalmazlar. İhracatçı birlikleri kaydı ve noter onaylı vekaletname aranmaz. Doğru ve eksiksiz bilgilerle eşyaları taşıyıcıya teslim ettiğinde süreç neredeyse tamamlanmış olur. Bu kolaylaştırmalara ek olarak, yaptıkları ihracat karşılığında KDV iadesinden ve e-ticaret desteklerinden faydalanabilmektedirler" ifadelerini kullandı.
"İzinler, önlemler ve kısıtlamalar GTIP numarası üzerinden belirlenmektedir"
Gözdamga, uluslararası ticarette dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan bir tanesinin GTIP kavramı olduğunu hatırlatarak, "Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTIP) nedir? Neden önemlidir? Kısaca bahsedelim. Soluduğumuz hava ve insan dışında her türlü canlı ve cansız varlık uluslararası ticarete konu olabilmektedir. Ticarete konu bu ürünlerin bu denli çeşitli oluşu, bölgelere ve toplumlara göre farklı isimlendirilmesinin oluşturacağı karmaşa, bu ürünlerin belirli bir tarifeye göre sınıflandırılmalarını zorunlu kılmıştır. Gümrük tarifesi, uluslararası ticarete konu olan tüm maddelerin, vergilendirilmesi ve dış ticaret önlemlerine tabi tutulmasında kullanılmak üzere, bu ürünlerin belirli bir sistematiğe göre rakamlarla ifade edilmesidir. Bahsettiğimiz gibi eşyalara ait vergi oranları, alınması gereken izinler, önlemler ve kısıtlamalar GTIP numarası üzerinden belirlenmektedir. Bu noktada GTIP bilgisinin doğru olarak beyan edilmesi önem arz etmektedir. GTIP in doğru olarak tespit edilebilmesi için eşya tanımı ile kullanılan materyalin açıklayıcı ve doğru olarak yazılması gerekmektedir. Birkaç örnekle açıklayacak olursak; ürün tanımları ‘dokuma pamuklu erkek gömlek’, ‘plastik tabak’, ‘seramik vazo’, ‘dokuma etiket - deri etiket’ ve benzeri gibi beyan edilmelidir. Bir de gümrük mevzuatı açısından herhangi bir engel teşkil etmeyip, havayolu taşımacılığı açısından dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Birlikte taşındığı ürüne zarar verebilecek, şampuan, saç kremi gibi akıcı ürünler ile batarya ve pil içeren yanıcı, patlayıcı ürünler için doğru paketleme yapılması ve Material Safety Data Sheet (MSDS) yani ürün güvenlik bilgi formlarının eksiksiz sunulması taşıma şirketinin gereken önlemi alabilmesi için son derece önemlidir” dedi.
