Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre son bir yıl içerisinde yüzde 100 üzerinde artış gösteren otomobil piyasasında araç fiyatları el yakıyor. Yurttaşlar için araç alımı hayal olurken, Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin geçtiğimiz günlerde araç fiyatlarında matrah düzenlemesi ile ilgili çalışma yürütüldüğüne yönelik söylemi otomobil piyasasında indirim beklentisini de beraberinde getirdi.
Haber- Fırat TATLI
Döviz kurunun yukarı yönlü seyri ve beraberinde gelen enflasyon iğneden ipliğe her kalemde zam olarak vatandaşlara geri yansımıştı. Zam yağmurundan en çok nasibini alanlar arasında otomobiller yer aldı. Son yıllarda güvenilirliği çokça tartışma konusu olan, TÜİK verilerine göre bile 2021-2022 yılları arasın da benzinli araçlarda yüzde 80’lik artış yaşanırken, dizel araçlarda yüzde 102’lik olarak kayıtlara geçti.
Artan fiyatlardan dolayı iyice durağanlaşan araç alım-satım piyasasında uzun zamandır dar boğaz yaşanıyordu. Geçtiğimiz günlerde , Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin, “ÖTV indirimi gündemimizde yok, matrah arttırımıyla ilgili çalışıyoruz” sözü yurttaşlarda araç fiyatlarında indirim beklentisi içerisine soktu.
Bakan Nebati’nin matrah düzenlemesi sözü ve araç fiyatlarını Mersin’de sektör temsilcisine sorduk. 2009 yılından beri otomobil satış sektöründe çalışan ve bunun 6 yılını satış danışmanı olarak görev yapan sonrasında ise yönetici pozisyonunda çalışan Esra Polat Telli, araba fiyatlarında indirim beklentisini gazetemize değerlendirdi.
“MALİYETLERE BAĞLI OLARA FİYATLAR ÇOK DEĞİŞTİ”
Son bir yıl içerisinde enflasyondan kaynaklı artan araç fiyatlarını önceki yıllara göre değerlendiren Polat, “ İnsanların alım gücü çok ciddi anlamda azaldı. Burada hepimizin bildiği gibi enflasyonun çok ciddi etkisi var. Bununla ilgili fiyatlar inanılmaz derecede enflasyona ve dövize bağlı olarak dünyada ve Türkiye’deki fiyatlar artan maliyetlere bağlı olarak çok fazla değişti” şeklinde konuştu.
“ARAÇ FİYATLARI DÜZENLİ OLARAK ARTIYOR”
Covid-19 pandemisinde tüm dünyada ortaya çıkan çip sorununda araç fiyatları üzerinde etikli olduğunu belirten Polat, “Bir dönem dünyada çip krizi de vardı. Bu çip krizi hala devam ediyor. Çip krizi ile beraber dünyada farklı ham madde ile birlikte beraberinde yedek parça ve çip krizi de hala yaşanıyor. Bütün hammaddelerde cam, metal, plastik, kauçuk ayrı ayrı her şeyin hammaddesinde dünya genelinde hem bir kısıt var, hem de artan maliyetler var. Bununda etkisi olarak otomobil fiyatları maalesef düzenli olarak sürekli artıyor” dedi.
“VATANDAŞIN ALIM GÜCÜ DÜŞÜK”
Vatandaşın araç alım gücünde düşüş olduğuna da dikkat çeken Polat, “ Tabi bide Türkiye’deki bireysel kredilerdeki borçlanma yasasının etkisi ile özellikle orta sekment profildeki müşterilerimizin alım gücünü çok ciddi etkileyen bir durumda var. Hem fiyatlar yüksek hem insanların alım gücü az hem de kredi değerleme oranı devletin belirlediği yasadan kaynaklı özellikle bireysel krediler için çok az. Eskisi gibi 48 ay vade, 60 ay vade olmaması borçlanma yasasının 800 bin lira kadar olan araçlarda yüzde 50’ye kadar azaltılması ve 36 ay ile sınırlandırılması bunlar tabi insanların ödeme gücünü sınırladığı için alım gücünü de çok ciddi anlamda etkiliyor. Bunlar piyasayı dar boğaza iten farklı sebepler” ifadelerini kullandı.
“EN BOŞ PAKET ARAÇ 570 BİN LİRA”
Çalıştığı otomobil bayisinde, günümüz şartlarında araç almayı düşünen orta ölçekli bir vatandaş için minimum araç fiyatını söyleyen Polat, “ Kendi markalarımız içinde 570 bin liranın altında bir otomobil yok maalesef. 570 bin lira dediğimiz otomobil ise en alt en boş en altsınıf ve en küçük aracımız.” Diyerel geçen yılının aynı ayına oranla kıyaslanılması durumunda ise, “Neredeyse yarısı fiyatında, yarısının altında 260 bin lira civarındaydı” şeklinde belirtti.
MATRAH İNDİRİMİ FİYATLARI NE KADAR ETKİLER
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin geçtiğimiz günlerde sıfır araçlar için söylediği, “ÖTV indirimi gündemimizde yok, matrah arttırımıyla ilgili çalışıyoruz” sözlerinin araç piyasasında oluşturduğu beklentiyi değerlendiren Polat, “ Araçların matrahlarına bağlı olarak değişken kat sayıları, ÖTV ve KDV maliyetleri var araçlarda. Biz aslında bunu söyle yorumluyoruz. Bu konu hakkında birkaç farklı görüş var. ÖTV’de kat sayısı çarpanlarının oluşmasında etken bir takım fiyat baremleri var. Örnek olarak 0 ile 120 bin lira arasında otomobilde yüzde 50, yüzde 60 gibi ÖTV kat sayıları artarak devam ediyor. Ekonomi Bakanı Nurettin Nebati’nin açıklamasında iki farklı yorum var. İki farklı şeklide algılıyoruz. Birincisi bu aralıkların değişeceği ilgili yorum. Birde sadece matrah sözcüğünden anladığımız hiçbir şeyin değişmeyip sadece ÖTV indirimli, ÖTV’siz araç almaya konu olan, bunu hak eden kişilerin araç alım matrahların değişeceği ile ilgili sektörde iki farklı yorum var. ÖTV’ siz araç alan kişilerden kastımız ise sağlık raporu olan engelli vatandaşlar. Engeli vatandaşların 450 bin liraya kadar olan kısmında vergi muafiyeti vardır. Ama bizim bayimizde o dilime giren araçlarımız yok hepsi bu fiyatın üzerinde kalıyor. ÖTV’ siz araç almayı hak eden vatandaşların sadece 450 bin lira olan tutardaki aracın matrahın sadece 1 milyon lira gibi bir tutara çıkacağını sektördekiler söylüyor. Sektörün bir kısmı da ÖTV dilimlerindeki kat sayılarının değişeceğini söylüyor. O yüzden burada hangisini onaylanacağı sadece kulislerde gezen dedikodudan ibaret. Bunun için sanırım düzenlemeyi bekleyeceğiz” açıklamasını yaptı.
OTOMOBİL FİYATLARI NE OLUR?
Sürekli olarak artan araç fiyatlarının önümüzdeki süreçlerde de yukarı yönlü olacağının muhtemel olduğunu vurgulayan Polat, “Burada yine en büyük etken öncelikle ÖTV olacak. ÖTV dışında araçların çıplak maliyetlerini, vergisiz maliyetlerini konuşacak olursak dünyadaki dar boğaz ham madde ile ilgili tedarik sıkıntısı devam ettiği sürece fiyatlar artmaya devam edecek. Beraberindeki ülkemizdeki yüksek enflasyonda fiyat artışlarını devam ettirecek. Yakın zaman da indirimli kampanyaların olacağı dönemleri en az bir yıl daha göremeyeceğiz gibi” dedi.
“2.EL ARABA SATIŞLARI DURMA NOKTASINDA”
Sıfır araç piyasasında fiyatların yüksek olmasından kaynaklı, vatandaşlar 2.el arabalara yönelmek durumunda kalmıştı. İnternet ortamında bazı araç satım sitelerinde 2.el arabaların sıfırından yüksek fiyatla konularak satışa sunulması oldukça dikkat çekmişti. İkinci el araç piyasasını ve satışları değerlendirerek devam eden Polat, “ Aslında onlar biraz geçmişte kaldı. Hükümetimizin yakın zamanda çıkardığı 2.el otomobiller ile ilgili bir yasamız mevcut. 6 ay, 6 bin kilometreyi doldurmayan otomobillerin satışının yasaklanması gibi. Tabi burada gereksiz rant oluşmuştu piyasada. Tabi bunu ortadan kaldırmak için atılan güzel bir adım oldu, ama tabi buna bağlı olarak 2. el piyasası zaten durağın bir döneme girdi ve zaten bu durağanlık devam ediyor. Yine buna bağlı olarak sıfır araçlarda ÖTV indiriminin olabileceği beklentisi vatandaşı, “2.el almayalım da sıfır araç alırız” düşüncesine soktu. Buda 2.elde satışlarda dar boğaza girmesine neden oluyor ve satışlar azalıyor, hatta durma noktasına geldi” dedi.
“FAİZ ORANLARI YÜKSEK”
2.el araç alımında kredi kullanım durumuna da vurgu yapan Polat, “Bazı markaların desteklediği anlaşmalı banka kredileri var. Bunlar bir şekilde kampanyada sıfır araçlar cazip hale gelebiliyorken piyasada bankalarda borçlanma faiz oranları çok yüksek olması sebebi ile ikinci elde uygun otomobil bulsanız da faiz oranı çok yüksek. Buda toplam maliyet bakımından sıfır araçtan daha pahalıya geldiği için 2.el araçlarda satışlar durağan durumda” ifadelerini kullandı.
VATANDAŞ KREDİYE ULAŞABİLİYOR MU?
Araç alımında vatandaşların kredi kullanımında yaşadığı sorunlara da değinen Polat, “ Yasal mevzuatın belirlediği sınırlar dışında da müşterilerimiz çoğunlukla bankaların az tutarda kredi onayladığı ile ilgili geri dönüş yapıyor. Resmi olarak kredi verilmiyor gibi bir durum yok ama çoğunlukla müşterilerin KKB’ leri düzgün olsa da ödeme güçleri yeterli olsa da çoğunlukla kredilerin onaylanmadığı ile karşılaşıyoruz” diyerek sözlerini tamamladı.
