Haber – Vecdi Yenigül
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayı enflasyon verilerini yayımladı. Tüketici Fiyat Endeksi geçtiğimiz aya göre yüzde 1,25 oranında artarken geçen yıla göre yüzde 19,58 oranında bir artış yaşandı (Yıllık bazda en fazla fiyat artışı yaşanan kalem gıda oldu.) DİSK-AR’ın verilerine göre gıda enflasyonu dar gelirliler ve emeklilerde çok daha yüksek seyrediyor. Gıda enflasyonu emekliler için yüzde 36,7, en düşük gelirli yüzde 20’lik dilim için yüzde 37,1, ikinci düşük gelirlilerde yüzde 20’lik dilim için 39,7 olarak gerçekleşti. İSİG eylül ayında oluşturduğu raporda, asgari ücretin 2 bin 826 TL olduğunu belirterek, “Oysa Türk-İş raporuna göre eylül ayında dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 3 bin 49 TL. Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 9 bin 931 TL. BİSAM raporuna göre ise ağustos ayında dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 2 bin 977 TL ve yoksulluk sınırı ise 10 bin 299 TL. Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde geçen yıla göre yüzde 21,7 büyüdü. 2021 bütünü için yüzde 9 büyüme öngörülüyor. Ama diğer yandan DİSK-AR verilerine göre geniş tanımlı işsiz sayısı 8,4 milyon. Tam da bu noktada işçilerin ‘geçinemiyoruz’, ‘kod-29 kaldırılsın’ eylemlerinden öğrencilerin ‘barınamıyoruz’ çığlığına yeni dönemin karşı çıkışları da ortaya çıkıyor. Bizlerin de üzerine düşen görev bulunduğumuz alanlardan ‘çalışırken ölmek istemiyoruz’ diyerek bu sesi yükseltmek” diye belirtildi.
EYLÜL AYINDA 175 İŞÇİ ÖLDÜ
İSİG paylaşmış olduğu rapordu, Yyüzde 67’sinin ulusal basından olmak üzere, yüzde 33’ünün ise yerel basın, işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, iş yeri hekimleri, meslek örgütleri ve sendikalardan öğrenilen bilgilere dayanarak tespit edilebilen kadarıyla eylül ayında en az 175 işçi hayatını kaybetti.
2021 YILININ İLK 9 AYINDA İSE EN AZ BİN 674 İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ
İşçi ölümlerinin aylara göre dağılımına bakıldığında, ocak ayında en az 203 işçi, şubat ayında en az 142 işçi, mart ayında en az 144 işçi, nisan ayında en az 258 işçi, mayıs ayında en az 239 işçi, haziran ayında en az 180 işçi, temmuz ayında en az 155 işçi, ağustos ayında en az 178 işçi, eylül ayında en az 175 işçi hayatını kaybetti. 2021 yılının ilk 9 ayında ise en az bin 674 işçi hayatını kaybetti. 175 emekçinin 153’ü ücretli (işçi ve memur), 22’si kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor. Ölenlerin 18’i kadın işçi, 157’si erkek işçi. Kadın işçi ölümleri tarım, tekstil, basın, eğitim, büro, taşımacılık, sağlık, konaklama ve güvenlik iş kollarında meydana geldi. 5 göçmen/mülteci işçi hayatını kaybetti: 3’ü Suriyeli, 1’i Macaristanlı ve 1’i Türkmenistanlı.
“COVİD-19 NEDENLİ ÖLÜMLER ARTIYOR, 53 ÖLÜM”
İSİG, işçi ölümlerinin iş kollarına göre dağılımını şu şekilde verdi: “Ölümler en çok tarım/orman, ticaret/büro/eğitim, inşaat/yol, sağlık, taşımacılık, tekstil, belediye/genel işler, metal, madencilik, konaklama, güvenlik, gemi/tersane ve kimya işkollarında meydana geldi. Tarım iş kolunda 17 işçi ve 11 çiftçi hayatını kaybetti. Ölümlerin üçte biri sanayi iş kollarında. Covid-19 nedenli ölümler artıyor, 53 ölüm. Eylül ayında ölen işçilerin 7’si (yüzde 4) sendikalı işçi. Sendikalı işçiler gıda, kimya, büro, sağlık ve belediye işkollarında çalışıyordu.
EYLÜL AYINDA 12 TARIM İŞÇİSİ HAYATINI KAYBETTİ
İşçi ölümlerinin nedenlerine göre dağılımı ise, “En fazla ölüm nedenleri Covid-19, trafik/servis kazası, ezilme/göçük, yüksekten düşme, kalp krizi, intihar, elektrik çarpması, zehirlenme/boğulma, nesne çarpması/düşmesi, patlama/yanma ve kesilme/kopma. 12 tarım, 8 tekstil ve 7 taşımacılık işçisi trafik/servis kazası nedeniyle hayatını kaybetti. Covid-19 nedeniyle: 21 ölüm ticaret/büro/eğitim, 17 ölüm sağlık, 3 ölüm belediye, 3 ölüm güvenlik. İnşaatlardaki iş cinayetlerinin üçte ikisi yüksekten düşme nedenli” şeklinde olduğu belirtildi.
5 ÇOCUK İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ
Hayatını kaybeden işçilerin yaş gruplarına göre dağılımı şu şekilde verildi: “5 çocuk çalışırken hayatını kaybetti. Çocuk işçiler tarım, inşaat ve konaklama iş kollarında çalışıyordu. 51 yaş ve üstünde ise çalışırken ölen 47 emekçi bulunuyor: Çiftçiler ve esnaflar ile tarım, maden, tekstil, basın, büro, eğitim, ticaret, çimento, metal, inşaat, taşımacılık, gemi, sağlık, belediye ve genel işler işçileri. Genel olarak yaş gruplarına göre ölümler ise; 14 yaş ve altı yaş grubunda 3 işçi, 15-17 yaş grubunda 2 işçi, 18-27 yaş grubunda 18 işçi, 28-50 yaş grubunda 92 işçi, 51-64 yaş grubunda 40 işçi, 65 yaş ve üstü yaş grubunda 7 işçi ve yaşı bilinmeyen 13 işçi hayatını kaybetti.”
MERSİN’DE 4 İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ
İşçi ölümlerinin şehirlere göre dağılımı ise, “13 ölüm İstanbul’da; 11 ölüm Kocaeli’de; 10’ar ölüm Şanlıurfa ve Tekirdağ’da; 9 ölüm Bursa’da; 8’er ölüm Antalya ve İzmir’de; 7 ölüm Ankara’da; 5’er ölüm Adana ve Çorum’da; 4’er ölüm Hatay, Karabük, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun’da; 3’er ölüm Bilecik, Bolu, Diyarbakır, Muğla ve Trabzon’da; 2’şer ölüm Ağrı, Denizli, Düzce, Eskişehir, Gaziantep, Kahramanmaraş, Kırıkkale, Manisa ve Mardin’de; 1’er ölüm Adıyaman, Afyon, Aksaray, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bingöl, Edirne, Elazığ, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Isparta, Karaman, Kastamonu, Kırklareli, Kilis, Kütahya, Malatya, Ordu, Osmaniye, Siirt, Sinop, Uşak, Zonguldak, Almanya ve Kırgızistan’da meydana geldi” olarak verildi.
HAYATINI KAYBEDEN 175 İŞÇİ SAYGIYLA ANILDI
İSİG, paylaştığı raporda, eylül ayında hayatını kaybeden 175 işçiyi saygıyla anarak isimlerini paylaştı: “Ahmet Naneci, Nuri Demir, Aşkın Tün, Delil Alış, Casım El Sice, Necmi Sedef, Serdal Ton, Ayşe Sığırcı, Süleyman Güler, S.A., Mustafa Sığırcı, Abdurrahman Cengiz, Fatih Çelik, Ömer Y., Zekeriya A., Abdurrahman Duranay, Musa Ay, Ahmet Elik, Şaban Tönget, Ali Şahin, Ayşe Yiğitalp, Necmi Karadaş, Enes Kurt, Taha Demirler, Azize Erbay, Mustafa Bolca, Kemal Badalov, Osman Karatepe, Erkan Karahüyüklü, Özgür Has, Alper Güler, Mesut Tetik, Nazif Çukur, Muharrem Şentürk, Abuzer Çelik, Hilal El Raşit, Ersin Özsoy, Emre Ağbulak, Bekir Kurt, Murat Çoban, Aysel Şentürk, Yaşar Yüce, Nusret Açıkgöz, Nebibe Korkmaz, Cangül Akın, Suzan Aksoy, Hülya Dinçkol, Halil Aksoy, Bayram Gezerov, Zeynel Acar, Erol Kes, Hediye Çınar, Hamza Pınarbaşı, Mehmet Ali Piştof, Ramazan Şahin, İlbay Vurdular, Berrin Metin, Turhan Cemal Çırak, Cemal Memiş, Ahmet Çakmak, Akif Aykanat, Ercan Güler, Gülhat Demir, Onut Öztürk Hacıosmanoğlu, Hasan Kürşat Demir, Şaban Kır, Ekrem Er, Ali Faruk Terzi, Remzi Türkmen, Tahsin Tunç, Hilmi Gümüş, Sevda Biryan, Adnan Varan, Selahattin Yılmaz, İsmail Kınalı, İsmail Sevim, Aziz Kocatürk, Zeynel Abidin Oğuz, Ayhan Okuyan, Halil Ahmet Kurt, Çetin Sevin, Fatih Sungurtekin, Mustafa Uyar, Sabri Ö., Ramazan Odabaş, Adem Sevener, Berkan Üzgü, Ahmet Mutlu, Lütfi İnat, Ferhat Temel, Mutalip Başkurt, Bozan Baydil, Mehmet Bayrakçı, Yusuf Demir, Mustafa Akkoç, Ömer Akgül, Erol Arpacı, Ali Çiçek, Dilaver Kıyak, Engin Çal, Ahmet Çiçek, Şerif Özdemir, Mustafa Doğan, Veli Arslan, Rıdvan Kılıç, Ömer E., Bekir Tekirağaç, Şahin Uzun, Yasin Karadeniz, Denizcan Karakuzu, Murat Aktürk, Aziz Albayrak, Ahmet Aktaş, Yunus Bozkır, Halit Uğur, Sedat Akkuş, İzzet Utkun, Serdar Çiçek, Oğuzhan Kutbay, Aziz Çağlar, Burç D., Hüseyin Kantarcı, Murat Gürses, Lasif Uysal, Erol Kıyak, Ahmet Dilsiz, İlyas Bıdık, Veli Bal, Volkan Ekinci, Alim Eren, Suhi Topuzoğlu, Cevat Karnapoğlu, Nurullah Atasoy, Cavit Çiftçi, Adem Demir, Hacı Ömer Çınar, Necmettin Dündar, Halil İbrahim Varan, Kenan Alioğlu, Murat Ürflü, Ali Avni Silleli, Hasan Feyzi Katıöz, Muslahattin Çakır, Yusuf Modanlar, Duygu Ömrüuzun, Berra Tüfekçibaşı, Mehmet Murat Sepin, Kezban Gürsoy, Tuna Karadeniz, Metin Uzundurukan, Atilla Ateren, Eszter Jeles, Emirhan Korkmaz, Savaş Erizgi, Mustafa Bakar, Muhammet Talha Karabacak, Nagihan Ekiz, İhsan Alıcı, Ahmet Aydın, Ali Karakaya, Tayfur Işık, Arif Emre Beydilli, Hüseyin Buyruk, Oğuz Kaçmaz, Enes Sakarya, Mustafa Güney, Mahsun, Memiş Göksu, Muhammed Elalyan, Mustafa Şahan, Abdülhamit Yıldırım, Yusuf Tümenci, Gürdal Gökçe ve ismini öğrenemediğimiz iki işçi.”
