Akdeniz ilçesi Bahçe mahallesinde bir yıldır tekel market işleten Ferhat Yıldırım, “Bizlere zincir marketleri öneriyorlar ve oradan alışveriş yapın diyorlar küçük esnafı bitirmenin peşindeler. Herkes zor durumda, bizleri ayakta tutan şey kredi kartları oluyor” dedi.
Haber – Uğur Özgür
Marketler ve bakkallar, mahalle aralarında, sokak köşelerinde veya hemen evimizin altında yıllardır küçük esnaf olarak hizmetini tüm olumsuzluklara rağmen sürdüren işletmeler olmuşlardır. Küçük marketler ve bakkallar sıcaklığın ve samimiyetin kendisini gösterdiği önemli mekanlardır. Veresiye defteri kültürünün halen sürdüğü marketler özellikle pandemi sürecinden etkilenen işletmeler arasında yer aldı. Küçük esnaf olarak ayakta durmaya çalışan market sahipleri, sadece pandemiden değil, zincir marketlerin de sayısının artması sonucu bir başka sorunla da mücadele etmenin hesaplarını yapmaya başladı. Pandemiye yönelik alınan tam kapanma kararı sonrası faaliyetlerine devam edecek yerler arasında marketler de yer almıştı. Ancak tekel market olarak da hizmet gösteren bu işletmelere tam kapanma sürecinde getirilen alkol satışı yasağı işletme sahiplerinin olumsuz etkilendiğini gösteriyor. Akdeniz ilçesi Bahçe Mahallesi’nde tekel market olarak hizmet veren Ferhat Yıldırım, küçük esnaf olarak pandemide yaşadığı süreci, tam kapanmada getirilen alkol satışı yasağı ve taleplerini gazetemize anlattı.
“PANDEMİDE İŞSİZ KALDIM, MARKET AÇMAYA KARAR VERDİM”
Market olarak gıda, meşrubat ve alkollü içecek satışı Ferhat Yıldırım, turizm sektöründe geçirdiği altı yılın ardından pandemi nedeniyle işten ayrılmak zorunda kaldığını ve marketaçtığını ifade ederek, “Bahçe Mahallesi’nde Ferhat Tekel marketin işletmecisiyim. Siirt’liyim ama Mersin’de doğdum ve büyüdüm. Bir yıl önce bu marketi devraldım. Buraya işletmeden önce burası 16 yıl boyunca zaten market olarak faaliyetine devam ediyordu. Market işini yapmadan önce daha önce Antalya’da turizm sektörü ile ilgileniyordum otellerde barmenlik yapıyordum. 6 yıl boyunca Antalya’da turizm sektöründe aktif olarak yer çalıştım ve pandemi sürecinde işsiz kaldım. İşsiz kaldıktan sonra da başka bir mesleği bilmediğim için ve kendime ait bir iş yerimin olmasını istediğim için bu markete aldım. Pandemi sürecinde burayı işlettik ve bize maddi olarak çok olumsuz yansıdı. Arabamız vardı onu sattık, kredi çektik bu şekilde bu işletmenin başına geçtik.Bizim başka bir iş yapacak durumumuz yok, başka bir yere de gidemeyiz. Bir fabrikaya gitseniz kapalı, restoranlar kapalı, bir tek paket servis yapanlar çalışıyor. Ama paket servis elemanı patronuna çalışmış oluyorsunuz, paketçi olarak göreviniz var ama size temizlik de yaptırıyorlar. Pandemiden dolayı işverenler de sıkıntılı, bu pandeminin bir an önce bitmesi gerekiyor” dedi.
“BİZLERİ AYAKTA TUTAN ALKOLLÜ ÜRÜNLERİN SATIŞI”
Pandemiden olumsuz etkilendiğini iddia eden Yıldırım, tam kapanmada sürecinde alkol satışı yasağına uymak zorunda kaldıklarını ve bundan olumsuz etkilendiklerini savunarak, “Pandemi bizleri etkiledi, çok kötü durumdayız, şu an karın tokluğuna çalışıyoruz, birikmiş kira borçlarımız var. Ayakta durmaya çalışıyoruz. Pandemide geçen bir yıllık sürede bizler basit usul ticaret yerine ticari usul bir işletme olduğu için bizler bir destek de verilmedi. Her ne kadar market olsa da alkollü ürün satışımız da var ve bizi ayakta tutan alkollü ürünlerdir ama şu an zaten tam kapanma sürecinde olduğumuz için satış yapmıyoruz. Alkollü ürünlerde 2 TL kazanırken bir ekmekten 20 kuruş kazanıyoruz böyle de bir fark var” diye konuştu.
“KÜÇÜK ESNAF OLARAK AYAKTA DURMAYA ÇALIŞIYORUZ”
Yıldırım, zincir marketlerin çoğalmasının dayatılan bir hizmet olduğunu belirterek, “Marketimizde ağırlıklı olarak sigara satılıyor. Sigaranın da bir kazancı yok, bunun yanında su satışı da çok oluyor. Gıda ürünleri de satıyoruz ama ağırlıklı olarak sigara ve meşrubat satıyoruz ama sigara satışıyla da ayakta durulmuyor. Yöneticilerimiz de geçmişte küçük esnafa üçünüz bir olun büyük bir market açın demişti. Bu cümleden öğrendiğimiz şey küçük esnafı bitirmenin peşindeler. Bizlere zincir marketleri öneriyorlar ve oradan alışveriş yapın diyorlar küçük esnafı bitirmenin peşindeler. Biz yine ayakta durmaya çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
“VATANDAŞ PARASI OLUNCA ZİNCİR MARKETE GİDİYOR”
Vatandaşların hala veresiye ürün aldıklarını ifade ederek, “Bir zincir markete alışveriş yapmaya gittiğinizde 20 kuruş eksik vermeniz halinde size o ürünü vermez ama biz marketler, mahalle bakkalları böyle bir davranışa sahip değiliz. Hala bizde veresiye defteri var. Şu an vatandaşın bizlere 2 bin 500 TL toplam borcu var. Bizleri ayakta tutan da vatandaşın burada yaptığı borç. Vatandaşlar hala bizleri tercih ediyor ama nakit parası varsa zincir markete gider ama parası yoksa biz bakkallara geliyorlar. Herkes zor durumda, bizleri ayakta tutan şey kredi kartları oluyor. Borç alıp ödüyoruz” dedi.
“BİZLERE BU SÜREÇTE KİRA YARDIMI DESTEĞİ YAPILSIN”
Tam kapanma sürecinde getirilen alkol satışı yasağına da değinen Yıldırım, küçük esnaf olarak desteklenmeleri gerektiğinin altını çizerek, “Tam kapanmadayız alkol satışı yasak bununla ilgili birçok tartışma çıktı ama bir tekel marketin günlük olarak 2 bin 500 TL’nin altına düşmemesi gerekiyor. Buranın giderleri var kirası var. Tek sevindiğimiz nokta pandemiden dolayı alkol yasağının gelmesi yoksa sürekli hale gelmiş olsa bizler iflas bayrağını çekeriz. Türkiye’de 15 bin civarında tekel market var eğer yasaklar devam ederse hepsi iflas eder.Sadece milyon liralık ürünü olanlar ayakta kalır. Günlük olarak alkolsüz satışımız bin 200 TL civarında ama bu da sigara ve meşrubat satışından geliyor. Zaten kiram bin 300 TL, elektrik ve su giderim de aylık 600 TL civarında. Ben de isterim evimde oturayım, tek isteğim pandemi sürecinde bizlere kira desteği verilsin. Vatandaşların halinden anlamaları gerekiyor. Başvuru yaptım yardım için ama bir sonuç yok şimdilik. Eğer tam bir kapanma varsa vatandaşın halinden anlamaları gerekiyor. Vatandaşların içine girmeleri gerekiyor, onların dertlerini maddi ve manevi olarak devletin vatandaşın yanında olması gerekiyor. Ramazan bayramına girmek üzereyiz, pandemi öncesinde esnaflar gece geç saatlere kadar açık olurdu ama şimdi her yer kapalı. Açık olan yerler de sadece elemanları aç bırakmamak için ya da kirasını ödemek için açıyor. En azından bizlere düşük faizli bir kredi vermeleri bizler için daha iyi olur” diye konuştu.
