Mersin Yenişehir Bölgesi’nde 30 yıldır pazarda sebze ve meyve satan Mehmet Aydın, “Market dışında fırın, kıraathane, kuaför ve tuhafiye işletmelerinin önünde artık manav gibi satış yapıyorlar sebze ve meyve satıyorlar. Bu meslek bizim mesleğimiz, bizler pazar esnafı olarak tezgahımızı açamıyoruz ama bu mesleği yapmayanlar açabiliyor. Haksızlık değil mi bu, bizleri batırdılar” dedi.
Haber – Vecdi Yenigül
Pandemi kısıtlamalarına yönelik alınan tam kapanma kararı sonrası pazar yerlerinin kapalı olmasına yönelik karar alınmıştı. Tam kapanma sonrası alınan bu kararla beraber özelikle sebze hallerinde elde kalan ürünlerin tezgahlarda yerini alamamasından dolayı çürümesi ve çöpe atılması sonrası tepkiler ortaya çıkmıştı. Vatandaşların da marketlerde satılan sebze fiyatlarını pahalı bulması sonrası İçişleri Bakanlığı geçtiğimiz günlerde yayımladığı genelge ile 8 Mayıs Cumartesi ve 15 Mayıs Cumartesi günü pazar yerlerinin saat 10.00-17.00 arasında açık olması kararı vermişti. Yaş sebze-meyve ve fide satışlarına izin verileceği kararı da bakanlığın genelgesinde yer alan başka bir madde olmuştu. Mersin’de semt pazarları alınan bu karar sonrası tezgahlarını vatandaşlara açtı. Yenişehir ilçesi Akkent Mahallesi’nde yer alan Akkent Semt Pazarı’nda vatandaşlar, tam kapanmada geçen bir haftanın ardından alışveriş yapma imkanı buldu.Kolluk kuvvetlerinin de önlem aldığı semt pazarında vatandaşlar pazar girişe konulan dezenfektan ünitesinde ellerini dezenfekte ettikten sonra içeriye alındı. Maske ve mesafe kuralına dikkat edilen pazarda zaman zaman mesafe kurallarının ihlal edildiği de görüldü. Son günlerde özelikle Mersin Toptancı ve Sebze Meyve Hal Kompleksi’nde elde kalan ürünlerin pazar tezgahlarını kapalı olması ile birlikte çürümesi ve çöpe dökülmesi büyük tartışmalar yaratmıştı. Akkent Semt Pazarı esnafı tam kapanma sürecinde İçişleri Bakanlığı’nın aldığı yeni kararın kendileri için yetersiz olduğunu, Mersin Toptancı ve Sebze Meyve Hal Kompleksi’nde sebze ve meyve fiyatlarının tezgahlara ulaşıncaya kadar zam yaşadığını, bunun da hem kendilerini hem de vatandaşın bütçesini zora soktuğunu dile getiriyorlar.
KAMAL: “ÇİFTÇİLER BOŞUNA AĞLAMASIN”
Akkent Semt Pazarı’nda karpuz satarak geçimini sağlayan Nurullah Kamal, pazarlarda fiyatların artış yaşamasının fırsatçılıktan kaynaklığını buna da özellikle üreticilerin sebep olduğunu savunarak, “Kalabalık var ama hafta içi 30 kuruş olan salatalık olan bugün 6 TL olmuş halde. Düne kadar ağlayan esnaf şimdi fiyatları artırıyor. Çiftçiler boşuna ağlamasın. Ya pazar yerleri faaliyetlerine devam etsin ya da yasaklar tam uygulansın, herkes dışarıda. Tam kapanma böyle olmaz, market ve manavlar da kapalı olmalı. Devlet halkın ihtiyacını karşılamalı. Halde salatalık 1 TL idi şimdi 3 TL’ye veriyorlar. Fırsatçılık söz konusu, keşke biz pazarları açmasalardı ve hep böyle devam etseydi. Halde ağlayan esnaf şimdi fahiş rakamlara ürün satıyor. Günlük bu ürünler toplandığı için pazarcılar olmasa bu ürünler hep elde kalır ve çöpe gider. Bizler kapalı kalsak kim satacak bunları. Halde 2,5 TL’ye aldığımız ürünü 3 TL’ye satıyoruz. Burada hal ve esnaf mağdur oluyor. Pazarcı esnafı mağdur daha iki gün önce çöpe dökülen ürünlerin fiyatını halde zam yapıyorlar. Masraflarımız çıkmıyor, vatandaş da sürekli fiyatların değiştiğini görüyor. Elimizdeki ürünleri satmazsak çöpe gidecek. Vatandaş ve pazarcıların hakları korunsun istiyorum” dedi.
AYDIN: “TÜM HAKSIZLIK PAZARCILARA YAPILIYOR”
Sebze ve Meyve satışını artık herkesin yapmaya başladığını ancak asıl mesleği olan pazarcıların pandemi kısıtlamaları nedeniyle evde kalmaya zorlanmasının adaletli olmadığını ifade eden Mehmet Aydın, bu durumun kendilerini zorladığını söyleyerek, “30 yıldır Yenişehir bölgesinde pazar esnaflığı yapıyorum. Tüm haksızlık şimdi pazarcılara yapılıyor. Market zaten önünde manav reyonu var. Sadece market değil, fırın, kıraathane, kuaför ve tuhafiye işletmelerinin önünde artık manav gibi satış yapıyorlar sebze ve meyve satıyorlar. Bu meslek bizim mesleğimiz, bizler pazar esnafı olarak tezgahımızı açamıyoruz ama bu mesleği yapmayanlar açabiliyor. Haksızlık değil mi bu, bizleri batırdılar. Ne sigortamızı ne belediyeye olan borçlarımızı ödeyemiyoruz. Mahvolduk, haftada beş günü çalışıyorduk daha önce ama iki günü zaten iyi geçmiyordu kalan üç günde iş yapıyorduk. Kimse bu durumumu görüp borçlarını erteleyelim demiyor. Paramız yok üç gün çalışıp hangi borcu ödeyeyim ki” diye konuştu.
“SEBZELER ÇÖPE DÖKÜLÜYOR, PAZARCININ SUÇU YOK”
Aydın, Mersin Toptancı ve Sebze Meyve Hal Kompleksi’nde kasa fiyatı 3 TL olan salatalığın kilosunun 3 TL’ye çıkmasının düşündürücü olduğunu dile getirerek, “Mersin Sebze Halinden geliyor ürünlerimiz üç gün önce salatalığın kasa fiyatı 3 TL’ydi şimdi bakıyoruz salatalığın kilosu 3 TL. Buraya gelince ister istemez fiyat artıyor sonra da bizi suçluyorlar. Bizin tezgahta fiyatlar normal, yeşil soğan demeti 2 TL, yeşillik 2 TL, havuç’un kilosu 3 TL ama domates, salatalık ve patlıcan çok artış var. Çöpe dökülüyor ama biz pazarcının suçu yok hal ve komisyoncularda sorun var. İşlerimiz an itibariyle iyi, herkesin yüzü gülüyor. Bizler haftaya da açık olacağız. Pazarcılar garibandır, bizleri de düşünsünler. Vergimizi düşürsünler, yardım edilsin bize. Buraya sebzelerimizi taşımak için de taşıma için ayrı bir para ödüyoruz bu da ayrı bir dert” şeklinde konuştu.
ŞENER: “17 GÜN BOYUNCA EVDE KALIP, BİR GÜN TEZGAH AÇIYORUZ”
10 yıldır Akkent Semt Pazarı’nda tezgahtarlık yapan Mesut Şener de sebze fiyatlarının anlık olarak değiştiğini, pazar yerlerinin bir gün açık olması kararının doğru olmadığını, yetersiz kalacağını savunarak, “Pazarları bir gün için açmanın bir anlamı yoktu. Kalabalık var iyi ama 17 gün boyunca biz pazarları kapatıyorlar, bir gün açmasalardı daha mantıklı olurdu bu benim görüşüm. Bir gün nedir. Market ve manavlar açık ve sürekli kalabalık bir ortamı var ama bizler bir gün için açığız. Giriş kapısına da sınırlı sayıda vatandaşı alıyorlar. Alınan bu karar doğru değil. Halden pazara gelen ürünler artıyor ama her gün aynı olmuyor. Yağmur yağıyor hemen fiyatlar artıyor, sabah başka bir fiyat, akşam da farklı bir fiyat oluyor. Patates ve soğan satıyorum hale gittiğimde patatesin kilosu 1,40 TL’ydi ama bir gün sonra fiyatı 1,80 TL oldu ben ise kilosunu 2,50 TL’ye satıyorum. Soğan da 1,70 TL, kilosunu 2,50 TL’ye veriyorum. Gelecek hafta açık olmayız çünkü ramazan bayramı olacak. Biz esnaflar tabi ki zor günler yaşıyoruz 17 gün boyunca evde kalıyoruz ama bir gün pazarcılar açık oluyor evde 15 kişi yaşıyor. Her yer açık serbest gölge noterler hepsi açık. İstediğimiz her şeyi bulabiliyoruz. Ekspertizler çalışıyor, oteller açık bu nasıl kapanma” ifadelerini kullandı.
ERDOĞAN: “ÜRETİCİLERİN ÜRÜNLERİNİ UCUZA VERDİĞİNİ GÖRÜYORUZ”
Pazar alışverişi için Akkent Semt Pazarı’nda gelen Ertuğrul Erdoğan ise fiyatların normal olduğunu, söz konusu fiyat artışlarının ise neden kaynaklandığını bilmediğini belirterek, “Pazar yerlerin elbette açık olması vatandaşlar daha iyi oldu. Market fiyatları nasıl bilmiyorum, pazarda fiyatlar benzer. En son yine pazarda alışveriş yapmıştım ama marketlerde fiyatlarla karşılaştırmam zor olur. Farklı bir pazara da uğradım fiyatlar aynı çok fark yok. Üreticilerin ürünlerini ucuza vermek zorunda olduğunu ve bu ürünlerin pazara gelince daha çok artış yaşadığını görüyoruz. Fiyatların birbirine denk olmadığını bir vatandaş olarak görüyoruz. Arada komisyoncularmı, pazarcılar mı fiyatı artırıyor bilmiyorum. Ama baktığımızda fiyatlar ürünlere göre değişiyor. Patlıcan,kabak, havuç, marul alacağım. Dört farklı yere sebze alacağım, kendime, aileme, iş yerime ve kız kardeşime alışveriş yapmak için geldim” şeklinde konuştu.
