İnme/felç geçiren hastaların çoğunda şah damarı (Karotis arteri) daralması görüldüğüne dikkat çeken uzmanlar, “Özellikle 40 yaşından sonra şah damarlarınıza baktırmayı ihmal etmeyin” diyor. Uzmanlar, operasyonları ameliyathanede hasta uyanıkken yaptıklarını, böylece hastanın genel ve nörolojik durumunu yakından takip ettiklerini söylüyor
Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat Uğurlucan, şah damarındaki darlığın yarattığı tehlikelere dikkat çekti. Prof. Dr. Uğurlucan "Özellikle 40 yaşından sonra şah damarlarında sıkça görülen darlıklar son derece tehlikelidir. Darlığın olduğu bölgede yavaşlamış kan akımına bağlı pıhtılaşma görülebilir. Bu pıhtılar koparak beyin içindeki küçük ama çok önemli damarları tıkayabilir. Bu durumda felç durumları kaçınılmazdır. Şah damarlarınıza baktırmayı ihmal etmeyin'' uyarısında bulundu.
ÖLÜM NEDENLERİNİN BAŞINDA
Kalp hastalıkları ve kanserden sonra en sık görülen ölüm sebebi inmenin en önemli önlenebilir nedenlerinden birinin şah damarı darlıkları olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Uğurlucan, şöyle dedi: "Şah damarı, beyne kan akımı sağlayan ana damardır. Şah damarının içinde birikerek plak oluşturan yağlar, damarda daralmaya ya da tıkanmaya neden olur. Aynı zamanda bu plaklardan kopan parçalar inmeye sebep olabilir. İnme tüm dünyada ölüm ve sakatlıkların başta gelen nedenleri arasında yer almaktadır. Hastaların zaman kaybetmeden kalp ve damar cerrahisi uzmanına görünmesi, inme gelişmeden önlem almak açısından ekstra önem arz etmektedir.''
DENGE KAYBI GÖRÜLEBİLİR
Hastalığın tetkikler sırasında herhangi bir şikayet ya da belirti görülmeden tesadüfi olarak saptanabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Uğurlucan, "Hastalar genelde yürürken aniden oluşan denge kaybı, tek kolda güçsüzlük, zaman zaman baş dönmesi gibi belirtiler ile başvurmaktadır. Geçici iskemik atak çoğunlukla şah damarının içindeki plaktan beyne pıhtı gitmesi ve etkilenen beyin bölgelerinde fonksiyon kaybı olmasıdır. Çoğunlukla birkaç saat, en fazla 24 saat içinde düzelir. Bunların dışında kalıcı olarak inme/felç meydana gelebilir'' dedi.
BU BELİRTİLER VARSA DİKKAT
BEYNİN beslenmesinin bozulması sonucunda hastada görme bozuklukları, anlık geçici görme kaybı, konuşma ve anlama bozuklukları, kol ve bacaklarda güç kaybı, hareket ettirememe gibi durumların ortaya çıktığını söyleyen Prof. Dr. Uğurlucan şöyle dedi: "Şikayetler sıklıkla 1 saatten kısa sürede kaybolsa da yaklaşan yeni ve daha ciddi inmelerin habercisi olabilir. İnme sonucunda hastada uzun süreli veya kalıcı körlük, tek taraflı veya vücudun farklı bölgelerini etkileyen felç, konuşma/anlama güçlükleri, şuur kaybı, hatta ölüm görülebilir."
SİGARA VE YÜKSEK TANSİYON RİSK FAKTÖRÜ
İLERİ yaş, genetik faktörler, sigara içimi, yüksek kolesterol düzeyleri, kontrolsüz diyabet, tansiyon, obezite ve hareketsiz yaşamın şah damarı tıkanıklığını artıran risk faktörleri olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Uğurlucan, şöyle dedi: "Bununla birlikte vücudun başka bir bölgesinde atardamar hastalığı olanlar da şah damarı daralması açısından risk altındadır. Bu sebeple risk faktörü olan ve koroner bypass operasyonu olacak, çoklu (birden fazla yerde) atardamar hastalığı nedeniyle takip edilen hastalar da şah damarı daralması açısından tetkik edilmelidir.''
ŞAH DAMARI DUVARINA YAMA!
PROF. Dr. Uğurlucan, tedavinin nasıl yapıldığını şöyle anlattı: "Şah damarı daralması olan hastalar damardaki darlık derecesine göre takip edilebilir, ilaçla takip önerilebilir veya girişim gereksinimi olabilmektedir. Biz operasyonlarımızı ameliyathanede hasta uyanıkken yapmayı tercih etmekteyiz. Böylece hastanın genel durumu ve nörolojik durumu yakından takip edilmektedir. Ameliyatta şah damarında darlığa sebep olan plak çıkarılmakta, damar duvarına çapına uygun olmak üzere yama konulmaktadır. Operasyon süresi hastadan hastaya değişmekle birlikte genelde 1,5-2 saat sürmektedir. Hastalar operasyon sonrası birkaç gün içinde taburcu olabilir."
