Türkiye’de kitap fiyatlarındaki artış, son 1 yılda yüzde 100’ün üzerine çıktı. Mersin’deki bazı kitapçılarda en düşük çocuk kitabı fiyatının 50 TL olduğu görüldü.
Haber-Mehmet Çetin
2022-2023 Eğitim ve Öğretim Sezonu, Türkiye'de son 1 yılda yüzde 100'ün üzerinde artış gösteren kitap fiyatlarıyla açıldı. Gazetemize konuşan Mersin Sokak Kitap ve Kahve Evi Sorumlusu Şahin Şentürk, kitap fiyatlarının bir yıl içerisinde en az 2 katına yükseldiğini belirtti. Buna göre geçen yıl ortalama 60 TL olan Tutunamayanlar bu yıl 109 TL'ye, geçen yıl ortalama 30 TL olan Suç ve Ceza ise bu yıl 70 TL'ye yükseldi. Bazı kitapların 4-5 kat zamlandığını belirten Şentürk, öğrencilerin artık kitapçılardan kitap alamadığını kaydetti.
DİVAN-I KEBİR ŞU ANDA BİN 200 LİRA
Mersin Sokak Kitap ve Kahve Evi Sorumlusu Şahin Şentürk, son 1 yıl içerisinde kitap fiyatlarında yaşanan artışı anlatarak, "Öyle böyle değil, korkunç bir artış var. En düşük artış yüzde 100 oranında. Yüzde 200-300'lere varan artışlar oldu. Geçen yıl 52 lira olan kitap bu yıl 110 lira. 40 liralık bir başka kitap bu yıl 100 liradan satılıyor. Örneğin Divan-ı Kebir'in eski baskısı 200 liraydı. Baskısı yoktu. Şimdi yeni baskısı yapıldı. 8 ciltlik Divan-ı Kebir'in yeni baskısının fiyatı bin 200 lira. Kitap fiyatlarında yüzde 100'ün altında bir zam yok. Hepsi yüzde 100'ün üzerinde. Bunun sebebi kağıt krizi. Şu anda piyasada kağıt yok. Türkiye'ye kağıt ithal geliyor. İthal gelmesinin sebebi SEKA'ların kapanması. Dolar da 18,5 liralara çıktı. Dolardaki artış ve kağıdın zamlı gelmesi kitap fiyatlarını da uçuruyor" diye konuştu.
"MALİYETLER ESKİDEN BU KADAR YÜKSEK DEĞİLDİ"
Yabancı yazarların çeviri kitaplarından söz eden Şentürk, "Genellikle telifler de dolarla ödeniyor. Doların yükselmesi kitap fiyatlarını direkt etkiliyor. Bunun yanında akaryakıt fiyatlarındaki artışla birlikte nakliye de etkilendi. Maliyetler eskiden bu kadar yüksek değildi" dedi.
"KİTABA NEREDEYSE HAFTADA BİR ZAM GELİYOR"
Öğrencilerin kitap almak için farklı mecralara yöneldiğine dikkat çeken Şentürk, "Öğrenciler artık alabildikleri kadar internetten kitap alıyorlar ya da ikinci eli tercih ediyorlar. Sadece öğrenciler değil, öğretmenler de aynı şekilde. Kitabevlerinin de bu anlamda durumu çok kötü. Kitaba neredeyse haftada bir zam geliyor. Bizim elimizdeki 50 liralık bir kitap bir hafta içerisinde 100 liraya çıkabiliyor. Bizim elimizde o kitaptan 1 tane varsa, internette yüzlerce var. Zam geldiğinde internette yüzde 35-40 indirim uygulanıyor. Sağlam bir indirim uygulamasına rağmen çok daha fazla kazanıyor. Bağımsız kitabevlerinin elinde 1-2 tane oluyor. Yani bu anlamda bir dengesizlik, çözülmesi gereken bir sorun var" diye konuştu.
"ÇOCUK KİTAPLARININ FİYATI ŞU AN 50 TL'NİN ALTINDA DEĞİL"
Şentürk, artan kitap fiyatlarına öğrencilerden ziyade velilerin tepkili olduğunu belirterek; "Öğrenciler daha olayın iç yüzünün farkında değiller. Çünkü kendi kazandıkları paralarla kitap almıyor çoğu. O nedenle işin ciddiyeti tam olarak kavranamayabiliyor" dedi. Çocuk kitaplarındaki artışa da değinen Şentürk, "Çocuk kitaplarında da fiyatlar uçtu. Geçen sene 25-30 liraya sattığımız 1'nci veya 2'nci sınıf öğrencilerinin okuyabileceği çocuk kitaplarının fiyatı şu an 50 TL'nin altında değil" ifadelerine yer verdi.
"KİTAPÇIYA GELİP KİTAP ALAMIYORLAR, O ALIŞKANLIKLARINDAN VAZGEÇTİLER"
Eğitim sezonlarında önerilen ve okuma listeleri içerisinde yer alan kitaplara da değinen Şentürk, "Çoğu zaten telifli değil. Telifli olanlarda artış var. Telifsiz olanların biraz daha yayınevi alternatifi var. Fazla seçenek sunulabiliyor. O neden fiyatları biraz daha düşük ancak örnek veriyorum İş Bankası Yayınları'nın yayımladığı Suç ve Ceza geçen yıllarda 30 liraydı. Bazı yayınevlerinde 18, 19 ve 20 TL civarında da satılıyordu. Suç ve Ceza bugün İş Bankası Yayınları'nda 60 lira. Örneğin Tutunamayanlar geçen yıllarda 60 lira civarındaydı, şu an fiyatı 109 lira. Bu nedenle öğrenciler de farklı alternatiflere yöneliyor. Kütüphaneler, ikinci el kitap satışı yapanlar, internet siteleri gibi alternatiflere yöneliyorlar. Kitapçıya gelip kitap alamıyorlar, o alışkanlıklarından vazgeçtiler" diye konuştu.
"BİZDE ÖRNEĞİN 'ASKIDA KİTAP' UYGULAMASI VAR"
'Askıda kitap' uygulamasından da söz eden Şentürk, "Biz etiket fiyatından satıyoruz. Öğrencilerin bizden kitap alma imkanları kalmıyor. Ama bizde örneğin 'askıda kitap' uygulaması var. Öğrenciler genelde ondan yararlanıyorlar. Örneğin 3 kitaba ihtiyacı olan 2 kitap alıyor. 3'üncü kitaba parası yetmiyorsa yardımlaşma kutumuz olan 'askıda kitap' uygulaması içerisindeki tutardan 3'üncü kitabı alabiliyor. Askıda kitap uygulamasının yaygınlaşmasını talep ediyoruz biz de" dedi.
