Türkiye’de ilk tropikal meyve kooperatifinin kurulduğu Anamur, yeni bir tropikal meyve cenneti olma yolunda emin adımlar atıyor. Muz ve çilek üretimiyle Türkiye’nin gözde ilçeleri arasında yer alan Anamur’da son yıllarda üretilen avokado, ejder meyvesi, kamkat ve mango gibi ürünler dikkat çekiyor.
Haber-Vecdi Yenigül
Küçük aile işletmelerinin yoğun olarak yaşadığı ve yüzde 85 orman arazisine sahip olduğu belirtilen Anamur, son yıllarda tropikal meyve üretimiyle dikkat çekiyor. Türkiye'nin muz ihtiyacını yüzde 45 oranında karşılayan ve bu sezon 550 tır çilek ihracatı yapılan ilçede son yıllarda avokado, ejder meyvesi, kamkat ve mango gibi ürünlere üreticinin ilgisi arttı. Türkiye'de kurulan ilk tropikal meyve kooperatifi olma özelliğine sahip S. S. Anamur Tropikal Meyve Üretim ve Pazarlama Kooperatifi Başkanı Ergun Doğan ve ilçedeki tropikal meyve üreticileri gazetemize konuştu.
"BİR AİLE ANAMUR'DA 3 DÖNÜMDEN GEÇİMİNİ SAĞLAYABİLİYOR"
Sınırlı Sorumlu Anamur Tropikal Meyve Üretim ve Pazarlama Kooperatifi Başkanı Ergun Doğan, 3 yıl önce 65 ortakla kurdukları kooperatifin, Türkiye'de tropikal meyve alanında kurulan ilk kooperatif olduğunu vurguladı. Anamur'daki üreticilerin çoğunlukla az ve verimli arazilere sahip olduğunu belirten Doğan, "Anamur, yüzde 85'i orman arazisi olan bir ilçe. Toprak burada çok değerli. Bir aile burada 3 dönümden geçimini sağlayabiliyor. Bizim büyük parsellerimiz yok. Adana ve Mersin'de 100 dönüm ve üzerindeki arazilerde üretim yapanlar iyi tarım yapan çiftçi statüsüne giriyor. Bizde ise 10 dönüm ve üzerinde üretim yapanlar bu statüye giriyor. Özellikle muz ve çilek bu bölge için önemli ürünler. Anamur'da bu sene 550 tır çilek ihracatı yapılmış. Muzda ise 185 bin ton civarında üretim kapasitesiyle Türkiye'nin yüzde 45'lik ihtiyacını karşılıyoruz" dedi.
"TROPİKAL MEYVELER, AKDENİZ BÖLGESİNDE ÜRETİLEBİLEN ÜRÜNLER"
Anamur'da tropikal meyvelerle ilgili ilk adımı 25 yıl önce avokado ile attıklarını belirten Doğan, "Türkiye'ye gelen ve dünyaya giden meyve çeşitlerini inceledik. Tropikal meyvelerin bir özelliği var. Bunlar, Akdeniz bölgesinde üretilebilen ürünler. Sıcak iklimde yetişebilen ürünleri araştırdık. Bu ürünler aynı zamanda yurtdışı pazar fiyatı yüksek olan ve meyve suyu, kompost, marmelat gibi katma değerli ürünlere dönüştürülebilen meyveler. Her birinin çaydan meyve suyuna kadar farklı yan ürünleri var" dedi. Doğan, 3 yıl önce kurdukları kooperatifin ilkeleri doğrultusunda çalışmalara başladıklarını da sözlerine ekleyerek, "Çiftçiler bize gelip bilgi almak istiyorlar. Biz de ücretsiz bir şekilde danışmanlık hizmeti veriyoruz" ifadelerine yer verdi.
"GEÇEN SENE BİN 250 TON CİVARINDA AVOKADO HASADIMIZ OLDU"
İlk adımı avokado ile attıklarını vurgulayan Doğan, "Atıl durumdaki bahçeler ve küçük aile işletmelerine bir dönüme 30 tane avokado fidanı temin etmek için çalışmalara başladık. Tabi o zamanlar bilgiye erişim bugünkü gibi değildi. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Alata'dan görüşler aldık. Avokadoda şimdi 16'ıncı yılımızdayız" dedi. Avokadoda Antalya'dan sonra Türkiye'de birinci bölge olduklarını vurgulayan Doğan, "Erdemli, Anamur, Gazipaşa ve Antalya-Alanya arasındaki üretimlerle Türkiye'nin yüzde 20'lik bir ihtiyacını karşılıyoruz. Geçen sene bin 250 ton civarında hasadımız oldu. Bu sene 2 katını bekliyoruz. Meyve vermeyen yetişkin ağaçlarımız da bu sene meyve vermeye başlayacak" diye konuştu.
"MUZ SERALARINI EJDER MEYVESİNE ÇEVİREN ÜRETİCİLERİMİZ OLDU"
Avokadodan sonra ejder meyvesinde üretime başladıklarını belirten Doğan, şu anda bölgede 5'inci seneye girdiklerini vurgulayarak, "Ejder meyvesini yurtdışında açıkta üretiyorlar. Biz Anamur'da serada üretmek zorundayız. O kadar sıcak bir iklim yok burada. Ejder meyveci daha fazla sıcağı seviyor. Anamur'da 5 yıldır örtü altında ejder meyvesi üretimi yapıyoruz. Ejder meyvesi iki yıldan sonra meyve veren türler arasında. 1 sene içerisinde meyve veren tek ürün passiflora. Diğerleri 2, 3 ve 4'üncü yıllardan sonra ticari anlamda gelir getirecek düzeyde meyve veren ürünler. 3'üncü yılda ejder meyvesinden çiftçinin eline geçen para 60-75 bin lira arasında oldu. Muzdan biraz daha karlı bir tutar. Muzda üreticinin eline 40-60 bin TL arası bir para geçiyor. Bu yıl ejder meyvesi sezonumuz başlayalı aşağı yukarı 25 gün oldu. 3 ay daha devam edecek. Ejder meyvesi üretimimiz bu yıl yüzde 50 civarında arttı. Çünkü muzdan dönüşler başladı. Muz seralarını ejder meyvesine çeviren üreticilerimiz oldu" ifadelerine yer verdi.
KAMKAT VE PASSİFLORA ÜRETİMLERİ DE BAŞLADI
Avokado ve ejder meyvesinin ardından kamkat üretimine de ağırlık verdiklerini vurgulayan Doğan, "Kamkatın bir tanesi, bir kilo portakalın verdiği C vitaminine eşit. Kamkattan reçel, marmelat ve meyve suyu da üretilebiliyor. Tüm Avrupa'nın aradığı meyvelerden birisi haline geldi" dedi. Kamkatın ardından passiflora üretimlerine başladıklarını sözlerine ekleyen Doğan, "Onu da Mersin Büyükşehir Belediyesi üreticilere dağıttı. Biz de kooperatif olarak çiftçimize alım garantisi verdik. Hasadımız başladı. Aşağı yukarı 1 ay sonra açıktaki ürünlerimizi de toplamaya başlayacağız" diye konuştu.
"ANAMUR'DA 30 DÖNÜME YAKIN ARAZİDE MANGO DA EKİLDİ"
Doğan, passifloranın ardından mango üretimine yoğunlaşacaklarını söyledi. Mangonun dikimine başladıklarını vurgulayan Doğan, "Fide fiyatları yüksek. Biz mangoyu sadece yurtiçi pazarımız için üretmeye başladık. Yurtdışında ucuz bir ürün. Hindistan, Pakistan ve Mısır gibi ülkelerde de üretiliyor. Bu ürün yurtdışı pazarında ejder meyvesi, avokado, kamkat ve passifloraya kıyasla daha ucuz. Anamur'da 30 dönüme yakın arazide mango da ekildi. Şu anda takipteyiz. Ürünlerini bu sene 70-80 TL aralığında satacak şekilde toplayanlar oldu" dedi.
"PİKAN CEVİZİ VE GUAVEY DE VAR"
Anamur'da tropikal anlamda yetişen ürünlerin her geçen gün artış gösterdiğine dikkat çeken Doğan, "Bunların yanında daha farklı ürünlerimiz de var. Mesela sahilde yetişen pikan cevizimiz var. Normal ceviz 50-60 liraysa, bunun kilosu perakende olarak 100-120 TL'den satılıyor. Guaveyimiz var. O da nefis bir vitamin kaynağı. Onu da yetiştiriyoruz. Bahçede yetişmese bile herkesin evinin önünde 2-3 çeşidi bulunuyor. Yetiştirip yurtiçinde satışa sunabiliyoruz. Anamur'da büyük bir ilerleme var. Anamur'da herkesin bahçesinde şu anda 10'a yakın çeşitte tropikal meyve görmeniz mümkün. Dar alanda karlı ihracat yapılabilecek ürünleri geliştirmeye devam edeceğiz" diye konuştu.
"MUZ SERALARIMIN BİR KISMINI EJDER MEYVESİ SERASINA DÖNÜŞTÜRDÜM"
Gazetemize konuşan Anamur'daki üreticilerden Şaban Bulut, ejder meyvesi ve passiflora üretimi yaptığını vurgulayarak, "Passiflorayı daha yeni ektim. Henüz meyvesini almadım. Eskiden muz seralarım vardı. Muz seralarım duruyor ama bir kısmını ejder meyvesi serasına dönüştürdüm. Daha iyi para kazanacağımı düşünerek bunu yaptım. Bu yıl ejder meyvesinden ürünümü daha yeni alıyorum. Bu ürünlerin piyasada daha iyi para ettiğini gördük. Ben 5 dönüm ejder meyvesi ektim" dedi.
"ANAMUR'DA TROPİKAL MEYVELER YAYGINLAŞMAYA BAŞLADI"
Üreticilerden Menderes Bora, kamkat ve passiflora ürettiğini belirterek, "Biz dar alanda ekonomik değerleri yüksek ürünler üretmeyi tercih ettik. Arazimiz çok geniş değildi. Bir anlamda tercihimiz oldu. 10 yıl önce kamkat ekimi yapmıştım. O zamanlar çok fazla bilinen bir şey değildi. İleride piyasa değeri oluşabileceğini tahmin ederek bahçemizi kurmuştuk. İnsanlar mevcut imkanları daha verimli kullanmak istiyor. Ekonomik anlamda gelirini artırmak istiyor. Bu çerçevede değişik ürünler devreye giriyor" derken, İstanbul'daki şehir hayatını bırakıp Anamur'a yerleştiklerini belirten Ayşe Özalp ise tropikal meyve üretimine başladıklarını vurguladı. Gelir getiren ürünleri araştırmaya başladıklarını belirten Özalp, "Karşımıza avokado çıktı. Muzdan daha fazla ilgi gördüğünü söylediler. Passifloradan da söz ettiler. Ayrıca kaymak ağaçlarımız var. Nasıl meyve vereceğini bilmiyoruz. Ağaçlarımız henüz 2-3 yaşında. Anamur'da tropikal meyveler yaygınlaşmaya başladı. İnsanlar bilgi almaya çalışıyorlar, gelip bahçede görmeye çalışıyorlar" ifadelerine yer verdi.
"YENİ BİR TROPİKAL CENNET DOĞUYOR"
Anamur'da son yıllarda artan tropikal meyve üretimine Mersin Büyükşehir Belediyesi de destek sundu. Üreticileri fide-fidan destekleriyle tropikal meyve üretimine teşvik eden Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, son olarak Anamur'a yaptığı ziyaretten bir videoyu sosyal medya hesabından paylaştı. Seçer, paylaştığı videoda şu ifadelere yer verdi; "Anamur'dayız. Yeni bir tropikal cennet doğuyor. Burada gördüğünüz meyveler tropikal meyveler. Avokado var, çarkıfelek var, papaya var, yıldız meyvesi var ve gördüğünüz gibi elimdeki ejder meyvesi. Biz de Mersin Büyükşehir Belediyesi olarak, fide-fidan desteği yapıyoruz. Şu gördüğünüz ürünler de o yaptığımız fide-fidanların ürünleri. Buradan Anamur'u tüm Türkiye'ye tanıtmak istedik."
