Domates konservesi yapmak için Mersin Sebze ve Meyve Toptancı Hali’nin yolunu tutan vatandaşlar bu yıl yüksek fiyatlarla karşılaştı. Vatandaşlar, geçen yıl kilosu 1,5 TL olan domatesi bu yıl 4,5 TL’den satın aldı. Geçen yıl 2 TL’den satılan salçalık biberin kilosu ise bu yıl 10 TL’ye yükseldi.
Haber-Barış Köksal
Mersin Sebze ve Meyve Toptancı Hali'nde yazın son günlerinde 'domates' hareketliliği yaşandı. Her yıl ağustos ayında başlayan domates konservesi yapımı için vatandaşlar bu yıl da kolları sıvadı. Vatandaşlar geçen yılın ağustos ayında domatesin kilosunu 1,5 TL'den satın alırken, bu yıl 3 katına çıkan fiyatlarla karşılaştı. Artan fiyatlara rağmen araçlarını domates sandıklarıyla dolduran vatandaşlar, bir kasa domatesten yaklaşık 20 kavanoz konserve çıkarttıklarını belirtti. Gazetemize konuşan vatandaşların ortak değerlendirmesi; 'her şeye rağmen bu zahmete değer' şeklinde oldu.
"DOMATES FİYATI 50 TL OLACAK"
Fiyat artışları bu yıl domates ve biberi de etkiledi. Geçen yıla kıyasla konserve yapımında kullanılan domatesin fiyatı 3 katına, salça yapımında kullanılan biberin fiyatı ise 5 katına yükseldi. Bu kış domatesin kilogram fiyatının 50 TL'ye yükseleceği yönündeki açıklamalar gündeme oturdu. Bir televizyon kanalında değerlendirmelerde bulunan Sera-Bir Başkanı Müslüm Yılmaz, geçen sezondan bu yana maliyetlerin 3 kat arttığını açıkladı. Kış geldiğinde domates fiyatlarının tırmanışa geçeceğini vurgulayan Yılmaz, "Herkes ayağa kalkacak. Domates fiyatı 50 TL olacak” dedi.
"İNSANLAR KIŞIN 'KEŞKE ALSAYDIM' DİYECEK"
Vatandaşlar, Mersin'in yaz sıcaklarını da göze alarak hazırlıklara başladı. Soyma, doğrama, pişirme ve kavanoza dökme gibi zahmetlere rağmen konserve yapımından vazgeçmeyen vatandaşlar, kilosu 4,5 TL'ten kasa kasa domates aldı. Vatandaşlardan bir kısmı ise yalnızca fiyatlara bakıp boş elle eve döndü. Mersin Sebze ve Meyve Toptancı Hal'inde domates ve biber satışı yapan Rıza Kovan, bu yıl ilginin az olduğunu söyledi. Gazetemize konuşan Kovan, "İnsanlar '10 liraya biber almam' diyor. 100 kilosu bin liraya geliyor. Şu an kilosu 10 lira ama insanlar kışın 'keşke alsaydım' diyecek. Çok fazla alan yok. Bin kişi Hal'e giriyor, bir iki kişi alıyor. Diğerleri sorup gidiyor" diye konuştu.
"BU SENE 4,5 TL'DEN SATIP ZARAR EDİYORUM"
Fiyatların geçen yıla kıyasla arttığını vurgulayan Kovan, şunları söyledi; "Sezon açıldı. Salçalık biberin fiyatı çok yüksek. O yüzden Mersin gibi bir Hal'de pek yok. Kimse 10 liraya biber almıyor. Almadığı için biz de getiremiyoruz. Geçen sene bu tarihlerde Bafra'dan biber gelirdi. Bafra'dan gelen biberin kilosunu en fazla 2,5 TL'den satardık. Bafra'dan şimdi biber getirsek kilosunu 15 TL'den satmamız lazım. Şu an sattığımız Bafra biberi değil ve kilosu 10 lira. Geçen sene kilosu 2 liraydı. Buna rağmen satılmıyor. 15 liraya getirip nasıl satayım? Geçen sene burada 20-22 ton yüklü tır vardı. Ben dün arabayı gönderdim, 3 ton biber getirdi. 3 tonun 2 tonu elimde kaldı, satılamıyor. Şu anda zarar ediyorum. Kilosunu 9 TL'ye aldım. 8 TL veren birisi olsa hepsini zararına satacağım. Domates için de durum aynı. Şu an domatesin kilosunu 3,5 TL'nin altına alamazsınız. Bu domates Konya'dan buraya geliyor. Biz kilosunu 3,5 liradan alıp 4,5 liraya satıyoruz. Geçen sene fiyatı en fazla 1,5 liraydı. Geçen sene 1,5 liradan satıp para kazanabiliyordum, bu sene 4,5 TL'den satıp zarar ediyorum."
"ERDEMLİ'DEN GELİYORUM VE BEKLEDİĞİMİ BULAMADIM"
Kocabaş çifti, Erdemli Hali'nin şu an kapalı olmasından dolayı Mersin Hali'ne geldiklerini söyledi. Mehmet Kocabaş, 120 kilo domatese 600 lira ödediğini belirterek; "Pahalı, hiç ucuz değil. Erdemli'den geliyorum ve beklediğimi bulamadım. Fiyatlar yüksek. Fiyatlara bakınca geldiğimize değmiyor. Ama kış aylarını göz önüne aldığımızda bu zahmete değiyor. Kışın bu fiyatlara hiç bulamazsın. Bu yıl toplam 600 lira verdim ama geçen sene kasasını 25 liraya almıştım" dedi. Sevim Kocabaş ise konserve yapmak için günlerce uğraşacağını vurgulayarak, "Kavanozlara katıp kışın yemekte kullanacağım. Kışın domates almaya güç yetmez. Kışın kilosu 20-25 TL'yi buluyor. Bu sene domatesin kilosu 50 TL'yi bulur" diye konuştu.
"KIŞ SEBZESİ YAZ SEBZESİ GİBİ OLMAZ"
Vatandaşlardan Fadime Boz, domates konservesi yapımının zahmetli bir iş olduğuna dikkat çekerek; "Kabuğunu soyuyoruz, salataya doğrar gibi doğruyoruz, kavuruyoruz, sıcak sıcak kavanozlara koyuyoruz, kapağını kapatıyoruz. Kalabalık olduğumuz için 4-5 kişi 80-90 kavanoz yapıyoruz. Kış sebzesi yaz sebzesi gibi olmaz. Tadı değişiyor. Yaz sebzelerini tercih ediyoruz. Fasulye ve patlıcan konserveleri de yapıyoruz. Biber salçası da yapıyoruz. Biberi temizleyip makineden çektiriyoruz, güneşe seriyoruz, kış boyu kullanıyoruz. Ama bu sene fiyatlar pahalı. Eltim geçenlerde domatesin kilosunu 5 TL'den almış. Şu anda ben de kilosu 4,5 TL'den 4 kasa domates aldım. Bundan 80 kavanoz çıkar" ifadelerine yer verdi.
"BU ZAHMETE DEĞER Mİ? DEĞER"
Mehmet Kayıkçı ise 2 aile için toplam 5 kasa domates aldıklarını söyledi. Her kasa domates için yaklaşık 110 TL verdiğini kaydeden Kayıkçı, "Pazarda ve manavlarda daha pahalı. Bugün pazarda Bursa domatesin fiyatı 7 liradan başlayıp 10 liraya kadar çıkıyor. Maddi açıdan ekonomik geldiği için insanlar konserve yapıyor. Kışa hazırlık yapıyorlar. Fiyatlar artınca insanların elinde hazır bir şekilde domates konservesi bulunuyor. Hem pratik hem de ekonomik oluyor. İnsanlar bu geleneği sürdürüyor. Bu zahmete değer mi? Değer" ifadelerine yer verdi.
"3 KİŞİ 3 SANDIKTAN 50-60 KAVANOZ ÇIKARIP HAZİRAN'A KADAR KULLANIYORUZ"
Vatandaşlardan Arbiye Kayıkçı, kışa hazırlık için kolları sıvadıklarını vurgulayarak; "Kış için konserve yapıyoruz. Durum çok zor. Domates pahalı. Üstelik yapım aşaması yorucu. Ateş yakıyoruz. Ateş yakma durumumuz yoksa tüp kullanıyoruz. Kesiyoruz, kaynatıyoruz, kavanozun içine koyuyoruz. 3 kişi 3 sandıktan 50-60 kavanoz çıkarıp haziran'a kadar kullanıyoruz" dedi.
"GEÇEN SENE BİBERİN ÇUVALINI 30-40 LİRAYA ALIYORDUK"
Vatandaşlardan İsmet Bozdemir, fiyatlara baktıktan sonra almaktan vazgeçtiklerini belirtti. Fiyatların yüksek olduğunu vurgulayan Bozdemir, "Eskiye göre fiyatlar çok yüksek. Geçen sene bayağı ucuzdu. Geçen sene biberin çuvalını 30-40 liraya alıyorduk. Bu sene 100 liradan aşağı değil. 4-5 katına çıkmış. Salça yapmak için fiyatları sorduk ama şu an kilosunu 10 liradan almamız mümkün değil. İleride ucuzlarsa alırız" ifadelerine yer verdi.
