Mersin Yenişehir’de bulunan Sosyete Pazarı esnafı pandemi kısıtlamalarının tamamen kalmasını istiyor. Pazar esnaflarından Talip Gürsoy, “Hiçbir esnafın, vatandaşın yüzü gülmüyor. Ülkenin ekonomisini bu pazarlardan soracaksınız. Seçim zamanları buraya gelip oy topladılar. Neden seçim zamanı burada geziyorlardı da geçim zamanı tencere kaynamadığı zaman gezilmiyor. Hani esnafın yanındaydınız?” dedi.
Haber – Vecdi Yenigül
Pazar yerleri, her türlü gıda, tekstil, ev gereçleri ve manav ürünlerini barındıran mekanlardır. Vatandaşların en uğrak alanlarından biri olan pazar yerleri, birçok insana kapılarını açması nedeniyle özellikle pandemi sürecinde kısıtlamalar yaşayan yerlerden biri oldu. Pandemiye yönelik alınan tedbirler kapsamında geçtiğimiz ay uygulanan tam kapanmada pazaryerleri, sadece iki kez vatandaşın ihtiyaçlarını karşılamasına yönelik olarak açıldı. Kontrollü normalleşmeyle beraber pazar yerlerinin sadece hafta içi hizmet vermesi kararı İçişleri Bakanlığının yayımladığı genelge ile duyurulmuştu. Mersin Yenişehir’de bulunan Sosyete Pazarı esnafı, kısıtlamaların tamamen kalkmasının kendileri için daha olumlu olacağını ifade ediyor. Yüzlerce esnafın yer aldığı Sosyete Pazarı’nda esnaflar gazetemizin sorularını yanıtladı.
GÜRSOY: “BİR SEYYAR SATICI OLARAK DOLAR ÜZERİNDEN ÜRÜN ALIYORUM”
Sosyete Pazarı’nda tekstil ürünleri satışı yaparak geçimi sağlayan Talip Gürsoy, tezgahında satışını yaptığı ürünleri dolar para birimi üzerinde aldığını ve yerli ürün olmasına rağmen dolar üzerinden satış yaptığını, fiyatların da bu nedenle yüksek olduğunu savunarak, “12 yıldır Sosyete Pazarı’nda bayan tekstil ürünleri üzerine esnaflık yapıyorum. Uzun kollu penye, bluz, anne bluzları, askılılar gibi 25 yaşından 80 yaşlarına kadar olan kadınlara elbise satışı yapıyorum. İstanbul ve İzmir’den dolar kuru üzerinden bu ürünleri temin ediyoruz. Vatandaş doların inip kalkması benim umurumda değil diye yorum yapıyor ya benim cebimde TL var diyor ancak ben bu ürünleri dolar para birimi üzerinde alıyorum. Bu sattığımız ürünler ithal ürünler değil yerli ürünler, ihracat ürünler yurtdışına gidiyor ellerinde kalan outlet ürünleri ise iç pazarı sürüyorlar. Toptan yurtdışına dolar cinsi üzerinden verdikleri için iç pazarda TL ile uğraşmıyorlar. İç pazara ise dolar ile ürün vermiş oluyorlar. Kısaca şöyle Türkiye’de tekstil ürünleri yurtdışına dolar ile gidiyor elde kalan ürünlerde ülkemizde iç pazara yine dolar üzerinden satışı sunuluyor, ben de bir seyyar satıcı olarak dolar üzerinden bu ürünleri tezgahımda satabiliyorum.Bu yüzden fiyatlar yüksek” dedi.
“GÜN GEÇTİKÇE SATTIĞIM ÜRÜN SAYISINDA DÜŞÜŞ YAŞIYORUM”
Gürsoy, pandeminin tekstil sektörünü olumsuz etkilediğini ve vatandaşın da alım gücünün azalmasının kendilerini de etkilediğini ifade ederek, “12 yıldır bu mesleği yapıyorum ve her gün sattığım ürünleri yazarım. Gün geçtikçe de bu sattığım ürün sayısında düşüşler yaşıyorum. Vatandaş ise hep indirim istiyor. Bu sene pandemi nedeniyle tekstilde ihracata yönelmektense imalata yöneldiler. Buna rağmen ürün fiyatlarında düşüş yok. Aldığım bir ürün 12 TL’ydi bir yıl sonra aynı ürünü 35 TL’den satıcılar var. Serbest piyanın gücü bu, inşaat piyasası yükseldi, araç piyasası yükseldi, tekstil de de bu artışlar var. Kumaşçılar zamanında ürün stokladılar ve dolar endeksli çalıştılar. Önceden kumaşı tonla alırken şimdi metre üzerinde satıyorlar. Bu yüzden esnafın satış gücü azaldı ve vatandaş da zorlandı” diye konuştu.
“ÜLKENİN EKONOMİSİNİ PAZARLARDAN SORACAKSINIZ”
Gürsoy, pandemi sürecinde esnafların gereken desteğe görmediğini söyleyerek, “Bizlerde de toptancılar, aracılar kazanıyor. İşler pandemiden sonra evde sıkıldığı için pazara geliyor. Fiyatlar biraz yüksek ve vatandaş da ürün almakta zorlanıyor. Eskiden 50 kuruş zam gelirdi şimdi 15 TL zam gelmiş durumda, halk bunun şokunu yaşıyor ve bu zamları kabullenmiyor. Mağazalarda durum daha kötü 150 TL’den daha ucuz ürün yok. Mağazalarda kira fazla ve bu yüzden ürün fiyatları yüksek olacak. Hiçbir esnafın, vatandaşın yüzü gülmüyor. Seçim zamanları buraya gelip oy topladılar. Neden seçim zamanı burada geziyorlardı da geçim zamanı tencere kaynamadığı zaman gezilmiyor. Hani esnafın yanındaydınız, hani esnafın arkasındaydınız. Neden biri gelip biz esnafları sormadı?” dedi.
YAVUZER: “PAZARIMIZ ÇOK İYİ, ESNAF DA HALK DA MEMNUN”
Sosyete Pazarı’nın kadın esnaflarından biri olan Hanife Yavuzer ise, pazarın pandemiye rağmen vatandaşların ilgisini çektiğini ve işlerinden memnun olduğunu ifade ederek, “12 yıldır pazarda tezgahtarlık yapıyorum, Ankara’dan Mersin’e geldim. Mersin’de 3 yıldır çalışıyorum. Tezgahımda çamaşır, tişört, erkek ve bayanlar için iç giyim, kışın da kış ürünlerini satıyorum. Çocuk kıyafetlerini satıyorum. 12 metrelik bir tezgahım var ve her sezona uygun ürün satışı gerçekleştiriyorum. Tecrübeli olduğumu düşünüyorum mesleğimde ve geçimim bununla sağlıyorum. Türkiye’nin nerdeyse her yerinde pazarına gittim ama Mersin’de bulunan Sosyete Pazarı oldukça potansiyeli olan ve artıları olan bir pazar. Mersin’de hiç kimse aç kalmaz. Pazarımız çok iyi, esnaf da halk da çok memnun. Herkes kendini geçindirebilecek bir işle ilgileniyor” diye konuştu
“İNSANLARIN ALIM GÜCÜNÜ DÜŞÜNEREK SATIŞ YAPIYORUZ”
Yavuzer, tezgahında satışını yaptığı ürünlerin her bütçeye uygun olduğunu dile getirerek, “Tezgahımda bulunan ürünlerde çok fazla kar elde etme amacında değilim, fiyatlar 15 TL ile 45 TL arasında değişiyor. İnsanların alım gücünü düşünerek satış yapıyoruz. Bizler ne kadar zor durumdaysak karşımızdaki insanları da buna göre düşünüyoruz ve empati kuruyoruz. 100 TL’ye bir tişört alamıyorum belki ama 15 TL’ye güzel ve kaliteli tişörtler oluyor. İstanbul’da bu ürünler atölyelerde dikildiği an hemen oraya gidiyorum” ifadelerini kullandı.
DEDE: SOSYETE PAZARI’NDA EN AZ 3 BİN KİŞİ EKMEK KAZANIYOR”
Yenişehir’de bulunan Sosyete Pazarı’nın kurucularından Levent Dede, pazarla ilgili bilgiler verdi. Dede, pazarda 3 bin kişinin para kazandığını ifade ederek, “Sosyete Pazarı’nın Mersin kurucusuyum. 2004 yılından beridir Sosyete Pazarı Mersinlilerin hizmetinde.Ben de yıllardır bu mesleği yapıyorum. Ankara’dan sonra Mersin’de halkımızı burada ağırlamaya devam ediyoruz. Şu aşamada kendimizi teselli etmekten başka şansımız yok. Bu pazarda sadece esnaf olarak bakmamak gerekiyor, buradaki esnaflarımızın atölyeleri var. Yüzde 60’ımız kendi imalat ürünlerini satıyor ve en az 3 bin kişi burada ekmek kazanmış oluyor. Atölyeler Mersin’de bulunuyor.Burası herkesin de bildiği gibi Salı ve Cuma günleri açık oluyor. Pandemiden dolayı Salı günü Mezitli’de pazarımızı kuruyoruz, Cuma günü de Yenişehir’de kuruyoruz. Pandemi kısıtlamaları devam ettiği için Cumartesi günü kapalı oluyor pazarımız” dedi.
“PANDEMİ SÜRECİNDE KAR MARJIMIZ DÜŞTÜ, FİYATLARIMIZ CÜZİ RAKAMLARDA KALDI”
Dede, pandemi sürecinde Sosyete Pazarı esnafları olarak kar marjlarının düştüğünü, buna rağmen fiyatlarda ciddi artışlara gitmediklerini söyleyerek, “Bizim işimiz ev tekstili, zücaciye, ayakkabı,çanta gibi benzer ürünler satıyoruz. Bunun gibi ürünler satan yerler Mersin’de bilindik AVM’ler ve mağazalaroluyor vepandemi onlar için çok daha zor geçiyor. Biz pazarcılar ise bu sektörün en alt tabakasıyız, Mersin’de bilinir bir AVM sabit olarak inşa edildi ve hizmetine devam ediyor bizler ise her gün bu pazarda tezgahları söküp takıyoruz. Burada ciddi bir emek var. Vatandaşımızın burayı baz almasının nedeni piyasadan daha uygun ürünleri burada bulabilmesi. Birçok esnafımız fabrikalarla anlaşmalı olduğu için cüzi bir rakamla satışını yapıyorlar ve sürümden kazanıyorlar. Bizim bu süreçte kar marjımız düştü, ürünlerimizin fiyatlarında ciddi bir artış yok. İç piyasadaki kumaş olan ürünlere yüzde 70-80 zam geldi. Geçen yıl 20 TL’ye sattığımız ürünü bu sene 40 TL’ye satmamız lazım ama bunu yapmıyor fedakarlık yaparak cüzi bir rakamla veriyoruz. Mersin’de alışveriş yapmak için en uygun yer Sosyete Pazarı” diye konuştu.
“ÜLKEMİZDE UMUDUMUZ VE TİCARET BİTMEZ”
Sosyete Pazarı kurucusu Dede, pazar esnafları olarak üretmeye devam ettikleri ve halkın da kendilerine ilgi gösterdiklerini kaydederek, “Bizler pandeminin ortaya çıkmasından bugün esnaf olarak bir bilince de vardık. Bu sürecin böyle devam edeceğini bizler de tahmin ettik. Kar marjından çok vatandaşın ve kendi sağlığımızı öncelikli tuttuk, parayı son plana koyduk. Mezitli’de de pazar kuruyoruz ve ciddi anlamda yerel yönetimlerin bizler destekleri oluyor. Mezitli Belediye Başkanı Neşet Tarhan’ın bu süreçte bizlere ve esnafa ciddi destekleri oldu. Daha esnek davranıldı, el ele verip bu kötü süreci atlatacağımızı düşünüyorum, umudumuz var, sağlık çok önemli. Ülkemizde umudumuz ve ticaret bitmez. Üretiyoruz, kazanıyoruz, gelir seviyemiz düşük olabilir ama yaşam standartlarımız yüksek. Biz kendimizi halkın hizmetçisi olarak görüyoruz ve halkımız da buraya büyük ilgi gösteriyor” ifadelerini kullandı.
SEVİNÇ: “PANDEMİ NEDENİYLE EVDE PİJAMALAR ESKİTİLDİĞİ İÇİN EN ÇOK PİJAMA SATIYORUZ”
Pazarda bulunan tezgahında kadınlara yönelik giysi satışı yapan Nihal Sevinç, pandemiden dolayı evde daha fazla vakit geçirildiği için pijama takımlarının tercih edildiğini dile getirerek, “12 yıldır Sosyete Pazarı’nda tezgahtarlık yapıyorum. Tezgahımda pijama grubu, anne grubu, gençler için kıyafetler var, elbiseler bulunuyor. Kadınlara yönelik daha çok ürün satışı yapıyorum pek erkek müşterimiz gelmiyor. Erkekle daha çok hediyelik ürün almak için geliyor. Bu yıl sattığımız ürünler pahalı, herşey zam geldiği için. Pijama grubu ürünlerim bambudan yapılmış fiyatları 90 TL’den başlıyor, elbiseler 100 TL’ye de var 70 TL olan elbiseler de var ama her bütçeye uygun ürünler satıyorum. Üst gruplar 70 TL, koton ürünler bulunuyor. En çok tercih edilen ürünlerimiz pijamalar oluyorçünkü insanlar pandemi sürecinde sürekli evde zaman geçirdiği için daha fazla pijama eskitti bu da bizlere yansımış oldu. Mersin sıcak bir yer olduğu için vatandaşlar daha az terleten fazla sıcak tutmayacak ürünler istiyor” diye konuştu.
“YASAKLAR KALKARSA MERSİN’E TURİST GELİR VE BİZE OLUMLU YANSIR”
Sevinç, 1 Haziran sonrası tamamen açılmalarının kendilerine katkı sağlayacağını ifade ederek, “Kalabalık var pazarda ancak pek iş yok. Ekonomilk sorunlar da olunca, pandemi de ortaya çıkınca insanlar işsiz kaldı. Geçen yıl işlerimiz daha iyiydi. Ama bu yıl düşüş var, bizler de bu yüzden istediğimiz gibi ürün bulamıyoruz. Ürünlerimiz İstanbul’dan geliyor bizzat tedarik ediyorum. Vatandaşın alım gücü düşük, çoğu kişi kıyafet alamıyor. İşsiz olan var, evinin kirası olan var, zor şartlarda çalışmak zorundayım. Pandemi bizleri mahvetti, yasaklar kalksa Mersin’e turistler gelecek bu da bize olumlu yansıyacak. İl dışından gelenler deniz kenarına gitmek için buraya pazar alışveriş için geliyor” şeklinde konuştu.
TEMEL: “ÇANTA FİYATLARI 30 TL İLE 200 TL ARASINDA DEĞİŞİYOR”
Sosyete Pazarı’nda kadınlara yönelik farklı çanta ve cüzdan satışı yapan Hakkı Temel, çanta fiyatlarının 30 TL’den başladığını dile getirerek, “İşlerimiz iyi sadece kira ödememiz yüksek günlük 300 TL tezgaha kira ödüyorum. 8 yıldır burada çanta satıyorum. Bu çantalar bize İstanbul’dan gelyor ve ihtiyaç durumuna göre alım yapıyoruz. Her türlü model var, çapraz, bel, kol çantası, cüzdan, sırt çantaları satıyorum. Fiyatlar makul seviyede 30 TL’den başlıyor 200 TL’ye kadar çıkıyor. Her bütçeye uygun ve kaliteli. Türk malı ürünler var, ithal ürünler de var. Farklı modelllerimiz var ve ayak uyduruyoruz modaya. İstanbul’dan Mersin’e çantalar bizim aracılığımızla pazarda tezgahlara gelmiş oluyor” dedi.
“İŞLERİMİZ GAYET İYİ BİR SORUNUMUZ YOK”
Suriye kökenli vatandaşların daha çok çanta aldığını söyleyen Temel, Sosyete Pazarı esnafları gibi 1 Haziran’dan sonra umutlu olduklarını vurgulayarak, “Bizlere en çok Suriyeli vatandaşlar çanta almaya geliyor ve maddi durumları iyi olanlar var. Yurtdışından gelen ithal ürünlere ilgileri var. Devlet bizlere kredi verdi ve o parayı farklı yerlerde değerlendirdik. İşlerimiz gayet iyi bir sorunumuz yok. Herkes kendi işini yapıyor, gezmeye gelenler de var. En çok satılan çantalarımız 50 TL olanlar bunlar çok işlevli olan cüzdan ve normal çanta olarak kullananlar oluyor” diye konuştu.
