Mersin Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürü Ali Koç, 7326 sayılı yapılandırma kanunu ile ilgili bilgiler verdi. Koç, yapılandırmada 31 Ağustos 2021’e kadar başvuruların devam edeceğini belirterek, “İşverenlerimize ve sigortalılarımıza bu yapılandırma fırsatlarından yararlanmaları tavsiye ediyoruz. Gerçekten çok fazla avantajları var” dedi.
Haber – Gülsen Kaya
Mersin Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürü Ali Koç, Kanal 33’da yayınalanan Gündemin Nabzı programına konuk olarak Fatih Alkarı’ın sorularını yanıtlayarak 7326 sayılı yapılandırma kanunu ile ilgili açıklamalarda bulundu. Koç, 7326 sayılı kanununun yani bazı alacakların yeniden yapılandırması kanununun 9 Haziran 2021 tarihinde resmi gazetede yayımlanarak fiilen yürürlüğe girdiğini ve 31 ağustos 2021’e kadar devam edeceğini belirterek bu kapsamdaki alacaklıların, 2021 yılı nisan ayı ve öncesi aylara ilişkin sigorta primlerini genel sağlık sigortası primlerini, işsizlik sigortası primlerini, isteğe bağlı sigorta primlerini, iş kazası meslek hastalığı sonucu alacaklarını, Bağkurluların, sigortalıların daha önce durdurulan hizmet sürelerinin ihyasını, 30 Nisan 2021 tarihinden önce fiili oluşmuş idari para cezalarını, damga vergilerini, kanun katkı payı ve özel işlemleri kapsadığı bilgilerini de verdi. İhya kavramını açıklayan Koç, “Daha önceden sigorta prim borçlarını Bağkur prim borçlarını ödeyemeyen sigortalılarımızın hizmet sürelerini durdurmuştuk. Halk arasında bu sigorta primlerinin dondurulması şeklinde geçiyor. Prim borçları nedeniyle borçlarını ve hizmet sürelerini dondurduk. Şu anda onların 31 Ağustos 2021’e kadar normalde yapılandırmamız ama ihyada 1 aylık süre uzatımı var. Bunlar 30 Eylül 2021 tarihine kadar müracaatları halinde silinen Bağkur sürelerini yeniden canlandırılmasıdır. Ödeme tarihi 1 Kasım 2021’dir. Ben ihyayı bir örnekle açıklamak istiyorum. Bir sigortalımıza ihya yapmışız. Bu kişi ölmüş bir sigortalımız ve hak sahibi eşi tarafından müracaat edilmiş. Sigortalımız, 1 Mayıs 2008’de Bağkurlu olmuş. 2013 yılında vefat etmiş, 5 yıl 8 aylık bir süresi var. Ancak prim borçlarını ödeyemediği için bu süre dondurulmuş. 2 bin 34 güne denk geliyor 5 yıl 8 aylık süre. Bu 2 bin 34 gün ihya olmamış olsaydı, bir günlük borçlanma tutarı 41,13 TL. Bu şekilde hesaplamış olsaydık 83 bin 800 liraya tekabül ediyordu. Yapılandırma ile bu kişi 36 bin 937 lira ile bu borcunu kapatacak. Bu borç ödendiğinde de hak sahibine maaşı bağlıyoruz” diye konuştu.
“GENEL AVANTAJIMIZ, GECİKME CEZASI VE ZAMMINI TAMAMEN SİLİYORUZ”
Eksik işçilik prim borçlarının 30 Nisan 2021 tarihinden önce bitirilmiş olan inşaat ve ihaleli işlere ilişkin olup, yapılandırmanın son tarihine kadar müracaat edilmesi halinde diğer sigorta prim borçları gibi yapılandırıldığını ifade eden Koç, “Genel avantajımız, gecikme cezası ve zammını tamamen siliyoruz. Bunun yerine yurt içi üretici fiyat endeksine orantılıyoruz. Yine bir örnek vermek istiyorum. 2008 yılında bin 200 lira asıl borcu olsun bir işverenin ya da SGK anlamında alacağımız olsun. Bugün yapılandırmaya müracaat etmemiş olsa 4 bin 334 lira da gecikme zammı uygulanmış ve toplam borcumuz 5 bin 534 liraya çıkmış. Gecikme zammı olan 4 bin 334 lirayı tamamen siliyoruz. Bin 200 lira kalıyor. Yurt içi fiyat endeksini uyguladığımızda o yıldan bugüne kadar 922 TL ekleniyor. 2 bin 122 liraya düşüyor böylelikle. Bu 922 TL’yi kişi peşin ödemek istediği zaman yine yüzde 90’ını telkin ediyoruz. 92 TL kalıyor. Böylelikle 5 bin 534 TL’lik borç bin 290 TL’ye kapanmış oluyor. Peşin veya taksitle borcun tamamının ödenmesi sonucunda bu eksik işçilik ve ihaleli işlerde direkt teminat iadesi alabilecek borçlularımız” şeklinde konuştu.
“PEŞİN OLARAK ÖDENMESİ HALİNDE YAPILANDIRMANIN, HACZİ KALKIYOR”
Tarım Bağkuru’nun, 4b sigortalıların da aynı esnaf Bağkuru’nda olduğu gibi ihya kapsamına girdiğini sözlerine ekleyen Koç, “Yoğun bir tarım Bağkurlumuz var. Bunun yanında ek5 tarım sigortalılarımız var. Günü birlik, yevmiyeci diye tabir ettiğimiz sigortalılarımız, müracaatları halinde ek5 tarım sigorta kapsamında sigortalı olabiliyorlar. Bunun da olması çok kolay. Örneğin kurumumuzca hazırlanmış formlarımız var. Bu formların doldurulup Ziraat Odası, muhtarlık ve ilçe tarım müdürlüklerimize onaylatarak isteğe bağlı sigortalı olarak tescili yapılabiliyor. Daha önce 6183 sayılı kanunun 48’inci maddesine göre taksitlendirme yapmış olan sigortalılarımız ve işverenlerimiz de 7326 sayılı yasadan faydalanabiliyor. 6183 sayılı kanunun 48’inci maddesi belli bir tarih gözetmeksizin her zaman uyguladığımız bir işlem. İşverenlerimiz biz zaten taksitlendirdik 6183’e göre yaptık demesinler. Çünkü 6183’ün 48’inci maddesine göre taksitlendirdiğimiz alacakları bozup 7326 sayılı kanundan yararlandırabiliyoruz. Peşin olarak ödenmesi halinde yapılandırmanın, haczi zaten kaldırıyoruz. İlk taksitin ödenmesi halinde fazlaya ilişkin ödeme kadar haciz kaldırabiliyoruz. Borcu ne kadar olursa olsun öncelikle tüm malına bir haciz konuluyor. Uygulama bu şekilde. Kişi gelip, ‘benim borcum 20 bin lira, siz benim 50 bin liralık gayrimenkul veya aracıma haciz koymuşsunuz 30 bin lira fazlam var’ der ise gayrimenkul veya aracına değer tespiti yapılarak talep etmiş olduğu ortadan kaldırıyoruz. Kişinin 80 bin lira borcu varken 150 bin liralık 3 aracına haciz koymuşuz, iki aracı bunu karşılıyorsa bunu kaldırıyoruz” diye belirtti.
YAPILANDIRMA BAŞVURULARI SGK İL MÜDÜRLÜKLERİ’NDEN YAPILIYOR
7326 sayılı yapılandırma kanununun başvuru yeri ve şekline ilişkin konuşan Koç, “Başvurumuz öncelikle SGK İl Müdürlüğüne veya ilçelerimizdeki merkez müdürlüklerine elden müracaat yapılabiliyor. E-devlet üzerinden ihya borçlanmaları veya bağkur prim borçları, kişinin şahsi E-devlet’i üzerinden yapılandırma kapmasına sokabiliyoruz. İşveren prim borçlarını da e-sigorta kanalıyla yapabiliyorlar. Posta ile iadeli tahakküklü olarak yapabilirler. Acil posta ile de yapabilirler ama, posta müracaatlarında iadeli tahakküklü ya da acil posta ile yapılan müracaatlar kuruma yapılmış gibi sayılıyor. Ancak acil posta ile yapılan müracaatlar, müracaatın kuruma intikal tarihi kabul göreceği için iadeli tahakküklü APS’yle yapılması tercih edilmesi hak kaybına uğramaması için” ifadelerini kullandı.
GELİR TESTİ İLE VATANDAŞLAR ŞARTLARI KAPSIYORSA BORÇLARI SİLİNİYOR
Genel Sağlık Sigortası prim borçlarının 4a, 4b, 4c kapsamında sigortalı olmayan kişilerin veya öğrencilerin olduğunu söyleyen Koç, “Kız çocukları da babadan, aileden yararlanabiliyor. Hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişilerin 2012 yılından itibaren zorunlu sağlık primi ödedikleri sigorta yine sağlık sigortasıdır. Aylık 110 TL prim borcu çıkıyor. ‘Biz bundan yararlanmak istemiyoruz, Genel Sağlık Sigortası’ndan yararlanmak istemiyoruz’ şeklinde bir sürü talep oluyor. Ancak bu zorunlu sigorta olduğu için böyle talepleri yersiz. Ancak borç uygulanmış ise 30.11.2021 tarihine kadar gelir testine müracaatları halinde borç çıkan kişiler, Sosyal Yardımlaşma Vakıflarına gelir tespitlerini yenilerler ise ve asgari ücretin 3’te birinden az ise kişi başı hanedeki gelir bu borçları tamamen siliniyor. 2012 yılından günümüze kadar ki tüm borçları siliniyor. Geçmişi sildirdi diyelim vatandaş gelir testi yaptırarak, 60 günden fazla prim borcu olmaması kaydıyla da sağlıktan yararlanabiliyor. Kız çocuklarında sağlık sigortası olmasa bile erkek çocuklar gibi değil. Erkek çocuklar okumuyorsa 18 yaşına kadar, okuyorsa lise ve dengi eğitim görüyorsa 20 yaşına kadar, üniversite eğitimi görüyorsa 20 yaşına kadar babadan ya da bakmakla yükümlü olduğu kişi tarafından sağlıktan yararlanabiliyor. Kız çocuklarında böyle bir süre yok okumasalar dahil evlenene kadar babadan yararlanabiliyor” diye konuştu.
İHYA SÜRESÜ 1 KASIM’DA BİTİYOR
Yasal süresinde ihyaya müracaat edilmesi halinde, son tarihin 1.11.2021 olduğunu ifade eden Koç, “Bu tarihe kadar kişi borcunu ihya etti ama maddi durumu el vermedi bunu ödeyemedi. Bununla ilgili zaten otomatik olarak belirttiğim tarihte otomatik silinecek ya da dondurulacak. Bir işlem yapılmasına gerek kalmayacak. 7256’dan önceki yapılandırmamızda 30 Ağustos 2020 tarihine kadar prim borçlarını ödeyemeyen Bağkur’luların borcu silinmişti. 1 Eylül 2020 tarihinden itibaren tekrar başlamıştı. Yaklaşık bit yıl kadar borçlu insanlar. Eğer ki borcunu sildirmek isterse vatandaşlarımız, yapılandırma sonunu beklemeye gerek yok. Dilekçe ile talepleri olursa sildirebiliyorlar. Bu borcu sildirip 2 aydan fazla prim borcu olmaması lazım sağlıktan yararlanmaları için” dedi.
“DOĞUM BORÇLANMASI İLE 6 YILA KADAR PRİM BORÇLANMASI KAZANILABİLİYOR”
Askerlik, doğum ve yurtdışı borçlanması hakkında da bilgiler veren Koç, “Askerlik borçlanması, askerlik yapan sigortalının o süresi boyunca ki dönemi borçlanabiliyorlar. Günlüğü alt sınır olarak asgari cüretin alt sınırından hesapladığımız zaman 38 liradan borçlanabiliyorlar. Bu borçlanmadaki temel ilke askerliğin yapılmış olması. Eğer kişi, askere gitmeden önce sigortalı ise, yapmış olduğu borçlanma hizmet süresine ilave edilecek. Önce askerlik yapıp daha sonra sigortalı olmuş ise, sigorta giriş tarihi borçlanması halinde askerlik süresi kadar geriye götürülecek. Örneğin, 1.1.1990 yılında işe giren bir sigortalımız, askerliğini 1983-1985 yılları arasında yapmış olsun. 540 gün askerlik yaptı diyelim. Giriş tarihi 1990’dı. 540 gün askerliği daha önce yaptığı için giriş tarihinden itibaren geriye çekilecek. 1.6.1988 tarihi, kişinin işe giriş tarihi olacak ve emeklilik hesabını buna göre yapacağız. Doğum borçlanması da, doğum yapan sigortalılığımız işe giriş tarihinden sonra doğum yapmaları halinde aynı örnekten gidersek 1.1.1990 tarihinde işe giren bir kadın sigortalımız doğumlarını 1.1.1990 tarihinden sonra yapması lazım. Bu şekilde aradaki prim borçlarını, doğum borçlanması yöntemiyle yapabiliyorlar. En fazla 3 çocuğa kadar borçlanabiliyorlar. Her bir çocuk için 2 yıl, 720 gün toplam olarak 3 çocuk için maksimum 2160 gün doğum borçlanması yaparak 6 yıla kadar prim borçlanması kazanabiliyorlar. Bunun da hesaplanması yine bir günlük tutarı 38 lira olarak hesaplanıyor. İşe giriş tarihinden önce doğum yapanlar ise bundan yararlanamıyor” sözlerini kullandı.
“İŞVERENLER VE SİGORTALI VATANDAŞLAR YAPILANDIRMADAN YARARLANMALI”
Borçlarını yapılandıran işverenlerin veya sigortalıların borçlarını peşin ödemeleri halinde direk borcu yoktur yazılarını alabileceklerini belirten Koç, “Taksitli ödemelerin tercih edilmesi halinde ilk taksit süresinde ve tam ödenmesi şartıyla borcu yoktur yazısı alabilecekler. Burada ilk taksitin süresinde tam ödenmesi konusunda açarsak, ilk taksitimiz bizim 1.11.2021’de ödenecek, süresinde ödendi 10 lira ve altında bir eksik ödeme ihlale girmiyor. Süresinde ödemekle birlikte eksik ödenmesi halinde bu borcun yapılandırmayı bozuyor. Eğer ki süresinde ve tam olarak ödenir bu şekilde borcu yoktur yazısı alabilecekler ve hakkediş ödemeleri de alabilecekler. Buna ilaveten sigorta teşvik primlerinden de yararlanabilecekler. Son olarak ise işverenlerimize ve sigortalılarımıza bu yapılandırma fırsatlarından yararlanmaları tavsiye ediyoruz. Gerçekten çok fazla avantajları olduğunu söylemek istiyorum.
